Μύθοι και αλήθειες για τον τενεκέ με το λάδι: Η προσπάθεια να ελεγχθεί η αλυσίδα διακίνησης και εμπορίας
Τι ισχύει τελικά;
Το θέμα δεν είναι ο τενεκές ως περιέκτης, αλλά η ανωνυμία, οι ποσότητες που διακινούνται χωρίς παραστατικά και βέβαια η νοθεία. «Ο τενεκές είναι ο βασιλιάς της διακίνησης στην Ελλάδα και όχι μόνο», λένε στην «Κ» ειδικοί και παραγωγοί, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να εκδίδονται παραστατικά και ηλεκτρονικά τιμολόγια από τους παραγωγούς ώστε να ελεγχθεί όλη η αλυσίδα διακίνησης και εμπορίας και να καταμετρούνται επακριβώς οι παραγόμενες ποσότητες.
«Πολλές φορές ακόµα και για πράγµατα που µας καίνε, δεν µπορούµε να καταλάβουµε τι συµβαίνει. Αλλες πάλι φορές, η αντίληψή µας είναι επιλεκτική, γιατί έτσι µας συµφέρει. Να γίνει φασαρία και ας µη γίνει για το κυρίως θέµα. Αυτό συµβαίνει και σε άλλους κλάδους, αλλά στους αγρότες ακόµα περισσότερο». Με αυτά τα λόγια ελαιοπαραγωγός που ασχολείται και µε την τυποποίηση περιγράφει τον θόρυβο που ξεσηκώθηκε σε σχέση µε τον 17λιτρο τενεκέ και τη χρήση του για τη διακίνηση του ελαιολάδου.
Αυτό που συµβαίνει είναι ότι από τον Απρίλιο για όλα τα αγροτικά προϊόντα και από τον Οκτώβριο 2025 και για το ελαιόλαδο θα πρέπει να εκδίδονται παραστατικά και ηλεκτρονικά τιµολόγια από τους παραγωγούς σε µια προσπάθεια να ελεγχθεί όλη η αλυσίδα διακίνησης και εµπορίας, να καταµετρούνται επακριβώς οι παραγόµενες ποσότητες και βέβαια να φορολογούνται. Αρχικά η σχετική νοµοθεσία θα έµπαινε σε εφαρµογή από τον Απρίλιο του 2024, αλλά δόθηκε παράταση.
Ο Μύρωνας Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός από την Κρήτη και πρόεδρος των µικρών συνεταιρισµών της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών (ΕΘΕΑΣ), τονίζει ότι πολλοί αγρότες είναι υπέρ της συγκεκριµένης ρύθµισης γιατί θεωρούν ότι θα βοηθήσει να µη γίνονται ελληνοποιήσεις. «∆εν υπάρχει κάποιος µηχανισµός ελέγχου και τώρα προετοιµάζεται η εφαρµογή ηλεκτρονικών τιµολογίων και δελτίων αποστολής. Είναι ένα µέτρο θετικό, αλλά τώρα πόσο θα εφαρµοστεί είναι άλλη συζήτηση», επισηµαίνει.
Η απαγόρευση
Πώς όµως προέκυψε η αντιπαράθεση µε τον 17λιτρο τενεκέ; Η µεταφορά του ελαιολάδου σε 17λιτρο τενεκέ για πώληση απαγορεύτηκε µε νοµοθεσία του 2017 και το πρόστιµο που προβλεπόταν για εµπορία ελαιολάδου µε αυτόν τον τρόπο ήταν 5.000 ευρώ. Επρόκειτο για τον ίδιο νόµο που καθόριζε ότι το ελαιόλαδο στα καταστήµατα εστίασης θα πρέπει να διατίθεται τυποποιηµένο πάνω στο τραπέζι του καταναλωτή. Επτά χρόνια µετά, το λαδοµπούκαλο στο τραπέζι ζει και βασιλεύει όπως και ο 17λιτρος τενεκές. Η διακίνηση όµως για ιδιοκατανάλωση µε τον τενεκέ δεν απαγορεύεται. «Αν µπείτε στα πλοία της γραµµής αυτή την εποχή όλα τα αυτοκίνητα έχουν καθίσει γιατί στο πορτ µπαγκάζ έχουν τενεκέδες µε λάδι. Αυτό δεν είναι παράνοµο», εξηγεί ο κ. Χιλετζάκης. Οι µισοί Αθηναίοι κάθε χρόνο τέτοια εποχή πάνε στο χωριό να µαζέψουν ελιές και φεύγουν µε κάµποσους τενεκέδες για φίλους και γνωστούς.
Οπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, «η κυβέρνηση δεν πρόκειται να πάρει την οποιαδήποτε νοµοθετική πρωτοβουλία. Ολη αυτή η συζήτηση δεν αφορά τους παραγωγούς, οι οποίοι καταναλώνουν οι ίδιοι το λάδι τους ή το δωρίζουν σε συγγενικά ή φιλικά τους πρόσωπα». Αρκετές ποσότητες όµως πωλούνται µε αυτόν τον τρόπο. Εκτιµάται ότι σχεδόν το 70% της εγχώριας κατανάλωσης αφορά ποσότητες που διακινούνται χύµα µε τη µέθοδο του τενεκέ. Με τα ηλεκτρονικά τιµολόγια από τον Οκτώβριο 2025 θα πρέπει να εκδίδονται παραστατικά και ηλεκτρονικά τιµολόγια από τους παραγωγούς επιχειρείται να µπει ένα φρένο στη δήθεν ιδιοκατανάλωση, γιατί εφόσον θα είναι καταγεγραµµένες οι ποσότητες, είναι φανερό ότι δεν µπορεί µια οικογένεια να καταναλώνει έναν τόνο ελαιόλαδο τον χρόνο.
Το κυρίως θέµα δεν είναι ο τενεκές ως περιέκτης αλλά η ανωνυµία, οι ποσότητες που διακινούνται χωρίς παραστατικά και βέβαια η νοθεία. «Ο τενεκές είναι ο βασιλιάς της διακίνησης στην Ελλάδα και όχι µόνο», λέει στην «Κ» ο Παύλος Καπλάνης, παραγωγός που διατηρεί ελαιοτριβείο στη Μεσσηνία. «Εµένα µου έχουν ζητήσει και για τις εξαγωγές σε Πορτογαλία, Ιταλία και Ισπανία, τενεκέ», επισηµαίνει. «Ως παραγωγός µπορώ να πουλήσω και σε κουβά. Ο τενεκές περνάει ως χύµα όπως και το φορτηγό που φεύγει για την Ιταλία. Το θέµα είναι αν θα κόψω παραστατικό», προσθέτει. Η καταµέτρηση των ποσοτήτων από την αρχή της αλυσίδας στο µάζεµα του ελαιοκάρπου θεωρείται ότι µπορεί να βοηθήσει να περικοπεί η διακίνηση ποσοτήτων χωρίς παραστατικά.
Πηγή: Καθημερινή