Τουρκία: Υποχωρεί η δηµοτικότητα του Ερντογάν
Το 55% έχει αρνητική γνώµη για τον Τούρκο πρόεδρο, ένα χρόνο µετά τη νίκη του στις εκλογές, σύµφωνα µε το Pew
Το 2023 οι Τούρκοι ψηφοφόροι εξέλεξαν τον Ταγίπ Ερντογάν για τρίτη θητεία στην προεδρία. Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, το Κόµµα ∆ικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του προέδρου υπέστη τη χειρότερη εκλογική ήττα της ιστορίας του στις δηµοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Στο χρονικό διάστηµα µεταξύ των δύο αυτών εκλογικών αναµετρήσεων, το ερευνητικό κέντρο Pew πραγµατοποίησε δηµοσκόπηση µεταξύ 1.049 ενηλίκων Τούρκων, καταγράφοντας αρνητικές απόψεις για τον Ερντογάν και µοιρασµένες γνώµες για την κυβέρνησή του.
Συνολικά, ποσοστό 55% των ενηλίκων Τούρκων έχουν αρνητική γνώµη για τον Ερντογάν, µε 43% να διάκεινται θετικά απέναντί του. Η δηµοτικότητα του Τούρκου προέδρου έχει υποχωρήσει έτσι κατά 32 ποσοστιαίες µονάδες σε σχέση µε το 2017, µε 27% λιγότερους Τούρκους να δηλώνουν σήµερα ότι διαθέτουν «πολύ θετική» γνώµη για τον πρόεδρό τους. Η σφυγµοµέτρηση του 2017 είχε πραγµατοποιηθεί οκτώ µήνες αφότου ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του είχαν επιβιώσει απόπειρας πραξικοπήµατος από µερίδα αξιωµατικών του στρατεύµατος.
Οσοι Τούρκοι συνεχίζουν να αντιµετωπίζουν θετικά τον πρόεδρο εκφράζουν επίσης την εµπιστοσύνη τους στην ικανότητα της κυβέρνησης να πράξει το καλύτερο για τη χώρα, έχουν πεισθεί ότι οι εκλογές του Μαΐου 2023 διεξήχθησαν αξιόπιστα και ακριβοδίκαια και είναι βέβαιοι ότι η κυβέρνηση θα λάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες προκειµένου να καταστήσει τη χώρα έτοιµη να αντιµετωπίσει µελλοντικές φυσικές καταστροφές.
Οι επίµονοι υποστηρικτές του Ερντογάν είναι ικανοποιηµένοι µε τη λειτουργία της δηµοκρατίας στην Τουρκία, είναι έτοιµοι να στηρίξουν κυβέρνηση ισχυρού άνδρα, θεωρούν ότι θεσµοί όπως ο στρατός, η αστυνοµία και τα δικαστήρια επηρεάζουν θετικά τη χώρα και είναι πιο φιλικοί απέναντι στην Κίνα, στη Ρωσία και τις ηγεσίες τους.
Οι Τούρκοι άνω των 50 ετών στηρίζουν σε µεγαλύτερο ποσοστό τον Ερντογάν, παρά οι πολίτες 18 µε 34 ετών. Η συχνότητα της µουσουλµανικής προσευχής προσφέρει καλή ένδειξη των απόψεων των ερωτηθέντων σε πλειάδα θεµάτων. Μεγαλύτερα ποσοστά µουσουλµάνων που προσεύχονται πιο συχνά πιστεύουν ότι οι εκλογές του 2023 υπήρξαν δίκαιες και το αποτέλεσµά τους αξιόπιστο.
Οι Τούρκοι ερωτηθέντες εξέφρασαν, όµως, την περιορισµένη εµπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση. Ποσοστό 51% λέει ότι δεν εµπιστεύεται ότι η κυβέρνηση θα πράξει το καλύτερο για τη χώρα. Ανάλογο ποσοστό (53%) εκτιµά ότι οι προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023 δεν διεξήχθησαν οµαλά και δεν εµπιστεύεται το αποτέλεσµα που ανακοινώθηκε.
Σχεδόν έναν χρόνο µετά τον φονικό σεισµό στην Τουρκία µε περισσότερους από 50.000 νεκρούς, 61% των Τούρκων δεν πιστεύει ότι η κυβέρνηση θα λάβει τις κατάλληλες πρωτοβουλίες για να προετοιµάσει τη χώρα για µελλοντικές φυσικές καταστροφές.
Περί δηµοκρατίας
∆ύο στους τρεις Τούρκους είναι δυσαρεστηµένοι µε τον τρόπο λειτουργίας της δηµοκρατίας στον τόπο τους. Την ίδια στιγµή, η ιδέα της δηµοκρατίας –τόσο στην αντιπροσωπευτική όσο και στην άµεση µορφή της– παραµένει δηµοφιλής µεταξύ του τουρκικού κοινού. Η πλειονότητα των πολιτών θεωρεί ότι η αντιπροσωπευτική και η άµεση δηµοκρατία θα ήταν καλοί τρόποι διακυβέρνησης της Τουρκίας (80% και 79%, αντίστοιχα). Ποσοστό 59% υποστηρίζει ότι µια κυβέρνηση τεχνοκρατών θα ήταν ιδανικό σύστηµα διακυβέρνησης. Πολύ µικρότερο ποσοστό εκτιµά ότι ένας ισχυρός ηγέτης (34%) ή ο στρατός (14%) θα κυβερνούσαν καλύτερα. Οι Τούρκοι που διατηρούν,
όµως, θετική άποψη για τον Ερντογάν έχουν πολύ µεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρούν τα αντιδηµοκρατικά και αυταρχικά αυτά συστήµατα ιδανικά για τη διακυβέρνηση της Τουρκίας.
Η πλειονότητα των Τούρκων εκτιµά ότι η αστυνοµία και ο στρατός έχουν θετικό αντίκτυπο στην τουρκική κοινωνία (78% και 62%, αντίστοιχα). Από την άλλη, το ένα τρίτο των ερωτηθέντων ανέφερε ότι τα µέσα ενηµέρωσης, οι µεγάλες ξένες εταιρείες, οι τράπεζες και οι οικονοµικοί οργανισµοί έχουν θετικό αντίκτυπο στη χώρα.
Σε ό,τι αφορά τις εντάσεις στο εσωτερικό της τουρκικής κοινωνίας, οι πολίτες θεωρούν ότι οι κοµµατικές διαφορές γεννούν ιδιαίτερα βαθιές διενέξεις. Μικρότερο ποσοστό Τούρκων, που παραµένει ωστόσο πλειοψηφικό, λέει ότι οι εντονότερες διενέξεις αφορούν άτοµα διαφορετικών εθνοτήτων. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι σε χώρα µε πληθυσµό κατά 98% µουσουλµανικό, ποσοστό 47% των ερωτηθέντων θεωρεί οξυµένες τις διενέξεις µεταξύ πολιτών διαφορετικών θρησκευµάτων.
Ως επί το πλείστον αρνητικές είναι οι απόψεις των Τούρκων για άλλες χώρες και τις ηγεσίες τους. Η πλειονότητα διατηρεί θετική γνώµη για τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία, ενώ δεν έχει εµπιστοσύνη στις πολιτικές ηγεσίες των χωρών αυτών. Οι Τούρκοι εκφράζουν την καχυποψία τους απέναντι στους ηγέτες άλλων κρατών, συµπεριλαµβανοµένου και του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραµπ. Σχετικά καλύτερη άποψη έχουν οι Τούρκοι για το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Σε σχέση µε την έρευνα του Pew το 2019, το ποσοστό πολιτών οι οποίοι έχουν θετική γνώµη για το ΝΑΤΟ διπλασιάσθηκε, παρότι οι απόψεις για τη Συµµαχία συνεχίζουν να ποικίλουν. Το ποσοστό των Τούρκων οι οποίοι αντιµετωπίζουν θετικά την Ε.Ε. έχει ενισχυθεί κατά 12% σε σχέση µε το 2019. Η πλειονότητα των Τούρκων (55%) επιθυµεί η χώρα τους να ενταχθεί στην Ε.Ε.
Οσοι Τούρκοι εκφράζονται αρνητικά για τον Ερντογάν έχουν αυξηµένες πιθανότητες να εκτιµούν την Ε.Ε., τις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ, µε τους οπαδούς του προέδρου να στηρίζουν την Κίνα και τη Ρωσία.
Οι Τούρκοι που αντιµετωπίζουν θετικά την Ε.Ε. είναι κατά 12% περισσότεροι από το 2019, ενώ το 55% επιθυµεί ένταξη της χώρας τους.
Το 51% λέει ότι δεν εµπιστεύεται πως η κυβέρνηση θα πράξει το καλύτερο, ενώ το 53% εκτιµά ότι οι εκλογές του 2023 δεν διεξήχθησαν οµαλά.