Η σεισμική δραστηριότητα προκαλεί ανησυχία στις Κυκλάδες: Το σχέδιο αν ενεργοποιηθεί το ηφαίστειο της Σαντορίνης

Η σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων 24ώρων έχει προκαλέσει πολύ έντονη ανησυχία στα νησιά των Κυκλάδων και άπαντες βρίσκονται σε επιφυλακή ακόμη και για την πιθανότητα ενεργοποίησης του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Όπως προκύπτει, μάλιστα, σεισμική δόνηση με διαφορά λίγων δευτερολέπτων σημειώθηκε νωρίτερα το πρωί της Κυριακής (2/2) σε Πάρο και Κύθνο.

Συγκεκριμένα, σεισμική δόνηση 3,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συνέβη στις 07:15 13,1χλμ νοτιοδυτικά από της Πάρου και σε εστιακό βάθος 10,0 χιλιομέτρων, ενώ λίγα δευτερόλεπτα σημειώθηκε σεισμός 2,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ 9,3χλμ νοτιοανατολικά της Κύθνου και σε εστιακό βάθος 10,0 χιλιομέτρων.

Έκτακτα μέτρα στη Σαντορίνη

Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας των δύο τελευταίων 24ωρων στο θαλάσσιο χώρο της μεταξύ της νήσου Θήρας και της Αμοργού, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε σήμερα το απόγευμα κοινή συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ).

Θυμίζουμε ότι σήμερα Σάββατο, έχουν καταγραφεί δεκάδες μικροσεισμοί αλλά και δύο πιο ισχυρές δονήσεις, όπως αυτές των 4,3 Ρίχτερ και 4,1 Ρίχτερ που σημειώθηκαν το μεσημέρι ανοιχτά της Ανάφης.

Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Υφυπουργού Ευάγγελου Τουρνά, του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος.

Μετά την ενδελεχή εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:

• Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας περιήλθε σε ύφεση.
• Το τελευταίο 24ωρο καταγράφεται στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, αυξημένη σεισμική ακολουθία με μέγιστο μέγεθος το 4.3. Αυτή η σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθώς οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ.

Οι Επιτροπές, επίσης, προτείνουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:

• Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά τη Δευτέρα 03/02/2025.
• Οι πολίτες να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους.
• Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού λιμένα Φηρών.

Εφόσον κριθεί σκόπιμο θα υπάρξει ανάλογη συνεδρίαση εκ νέου.

Σε ότι αφορά στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr).

Τελικά το ηφαίστειο έχει ξυπνήσει;

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου το τελευταίο 24ωρο σημειώθηκαν 76 σεισμικές δονήσεις, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους της Σαντορίνης, καθώς φοβούνται κάποια έκρηξη του ηφαιστείου ή ένα σεισμό αντίστοιχο του 1956, όταν τα 7,5 Ρίχτερ είχαν προκαλέσει δεκάδες θανάτους και καταστροφές στις Κυκλάδες.

Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες ημέρες είχε πραγματοποιηθεί έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με επικεφαλής τον αρμόδιο υπουργό Βασίλη Κικίλια.

Σύμφωνα με την εισήγηση της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου, καταγράφεται αύξηση της δραστηριότητας στο κεντρικό ρήγμα της Καμένης στο βόρειο τμήμα της Καλδέρας.

«Γι’ αυτόν τον λόγο η Επιστημονική Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς το φαινόμενο, αναλύει τα δεδομένα και επικαιροποιεί τον σχεδιασμό των ανάλογων δράσεων πρόληψης» ανέφερε το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας υποστήριξε ότι η σύσκεψη έγινε για προληπτικούς λόγους και ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας.

«Είναι ενεργό ηφαίστειο, όπως και της Κω. Σε καμία περίπτωση δεν θα πάμε σε έκρηξη μεγάλη. Κάναμε τη σύσκεψη για να επικαιροποήσουμε τα σχέδιά μας» πρόσθεσε ο κ. Λέκκας.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο καθηγητής Γεωλογίας και Γεωφυσικής, Γεράσιμος Παπαδόπουλος που τόνισε πως πρόκειται για τεκτονικούς σεισμούς και όχι ηφαιστειακούς σεισμούς στην ευρύτερη περιοχή της Σαντορίνης.

Από την πλευρά του ο καθηγητής σεισμολογίας και πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ), Κώστας Παπαζάχος, αναφέρθηκε στην τρέχουσα κατάσταση τονίζοντας: «Ζούμε ένα φαινόμενο που έχουμε ξαναβιώσει. Το 2011, το ηφαίστειο παρουσίασε παραμόρφωση, ενεργοποιώντας το ρήγμα στη βόρεια Καλδέρα, προκαλώντας μικροσεισμούς. Το φαινόμενο διήρκεσε 14 μήνες, χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη».

Όσον αφορά στην εξέλιξη της δραστηριότητας, ο κ. Παπαζάχος υπογράμμισε ότι μπορεί να έχει «ξυπνήσει» το ηφαίστειο, αλλά κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι απαραίτητα προβλέπεται κάποια επικείμενη έκρηξη.

Όπως εξήγησε, τα ηφαίστεια συχνά παρουσιάζουν περιόδους έντονης δραστηριότητας και στη συνέχεια επανέρχονται σε ηρεμία. «Το επικρατέστερο σενάριο είναι η φυσιολογική εκτόνωση της δραστηριότητας, όπως συνέβη και στο παρελθόν» κατέληξε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης.

Το σχέδιο «Τάλως»

Σύμφωνα με τις σχετικές προ πενταετίας ανακοινώσεις, είχε μπει σε εφαρμογή το σχέδιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) με την κωδική ονομασία «Τάλως» για την θωράκιση της χώρας απέναντι σε οποιαδήποτε φυσική καταστροφή, καθώς φαίνεται πως είναι ορατός ο κίνδυνος να ενεργοποιηθεί ξανά το ηφαίστειο της Σαντορίνης, προκαλώντας συναγερμό.

Εγκρίθηκε τότε από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά, η 1η Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Ηφαιστειακής Δραστηριότητας στο Ηφαιστειακό Σύμπλεγμα Σαντορίνης με την κωδική ονομασία ΤΑΛΩΣ, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας Ξενοκράτης.

Ο σκοπός του συγκεκριμένου Γενικού Σχεδίου είναι η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων Φορέων σε Κεντρικό, Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο της Σαντορίνης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση Ηφαιστειακής Δραστηριότητας και την άμεση διαχείριση των συνεπειών της, δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των υποδομών της χώρας.

Όπως αναλύει το σχέδιο ΤΑΛΩΣ:

Η εκδήλωση ηφαιστειακής δράσης στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα Σαντορίνης δύναται να προκαλέσει:

– Τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών και αίσθημα ανασφάλειας του πολίτη.

– Καταστροφές στις υποδομές της χώρας

– Άμεσες και έμμεσες οικονομικές απώλειες από καταστροφές στις περιουσίες των πολιτών,στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία), σε διάφορες υποδομές της χώρας (δίκτυα ηλεκτρισμού, τηλεπικοινωνιών κλπ.), καθώς και συνέπειες στον τουρισμό εν γένει.