Οι «μαύρες τρύπες» της Αττικής: Πόσο πιθανό είναι η Αθήνα να μετατραπεί σε… Βαλένθια!
Ποιοι οι κίνδυνοι και για την χώρα μας;
Η αντιπλημμυρική προστασία της Αττικής δεν εξασφαλίζεται με κλειστές κυβερνητικές συσκέψεις ή με πρόχειρες λύσεις όπως η απόφραξη φρεατίων και ο καθαρισμός ρεμάτων.
Ο Δήμος Βερύκιος μέσα από την ιστοσελίδα ieidiseis.gr αναλύει τα δεδομένα…
Σήμερα, τα έθνη – συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας – αντιμετωπίζουν ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν τεράστιες καταστροφές. Το ζήτημα είναι σημαντικό και πολύπλοκο, και επιδεινώνεται με γρήγορο ρυθμό λόγω της κλιματικής κρίσης, της οποίας οι επιπτώσεις πλήττουν και τη Μεσόγειο.
Ειδικότερα στην Ελλάδα, το πρόβλημα της αντιπλημμυρικής προστασίας επιδεινώνεται λόγω της άναρχης δόμησης των πόλεων, που ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο επί Μεταξά, με την κάλυψη του Ιλισού ποταμού στο κέντρο της Αθήνας. Μεταπολεμικά, κατά την περίοδο της αστυφιλίας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και την εποχή της ΕΡΕ, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Οι πράσινοι χώροι αντικαταστάθηκαν από τσιμεντένιες κατασκευές, τα ρέματα και ποτάμια μπαζώθηκαν για να δημιουργηθούν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, και το έδαφος καλύφθηκε από αδρανή υλικά. Ως αποτέλεσμα, το χώμα εγκλωβίστηκε, δεν ποτίζεται πλέον από το βρόχινο νερό και ο υδροφόρος ορίζοντας στερεύει.
Ενός κακού μοίρα έπονται…
Στη Βαλένθια, με τα ρέματα και τα ποτάμια ανοιχτά, σε μόλις 33 δευτερόλεπτα, οι δρόμοι μετατράπηκαν σε ορμητικούς χείμαρρους που έφεραν θάνατο και καταστροφή. Αναλογιστείτε τι θα μπορούσε να συμβεί στην Αθήνα αν εκδηλωνόταν ένα παρόμοιο ακραίο καιρικό φαινόμενο. Είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεν διαρρέεται από ποτάμι! Μέχρι τη μεταπολεμική περίοδο, η πόλη διασχίζονταν από τρία μεγάλα ποτάμια (Ιλισός, Κηφισός και Ηριδανός) και επτά παραπόταμους (Λυκόρεμα, Βουρλοπόταμος, Βοϊδοπνίχτης, Κυκλοβόρος, Διαβολόρεμα, Αλασσώνας, Πικροδάφνη). Όλοι, εκτός από ένα τμήμα της Πικροδάφνης, έχουν μπαζωθεί και μετατραπεί σε πολυσύχναστους δρόμους και λεωφόρους.
Φανταστείτε τι θα συνέβαινε στην Αθήνα με μια ισχυρή νεροποντή παρόμοιας έντασης με τη Daniel στη Θεσσαλία ή τη Dana στη Βαλένθια. Και αν αυτό το ακραίο καιρικό φαινόμενο συνέβαινε σε ώρα κυκλοφοριακής αιχμής, όταν ο Κηφισός είναι μποτιλιαρισμένος και το ποτάμι από κάτω μπλοκαριστεί ή αν τα κρηπιδώματα δεν αντέξουν την ορμή του νερού και το βάρος του αυτοκινητόδρομου;
- Τι θα συμβεί στο κέντρο της Αθήνας; Στην οδό Μιχαλακοπούλου, τη Βασιλέως Κωνσταντίνου, στο ύψος του Χίλτον και του Παναθηναϊκού Σταδίου, καθώς και στην Καλλιρόης, όπου μέχρι το 1930 κυλούσε ο ποταμός Ιλισσός, ο οποίος συγκέντρωνε τα νερά του Υμηττού και έκλεισε με πρωτοβουλία του Μεταξά;
- Τι θα γίνειστο Κολωνάκι, το Σύνταγμα, την οδό Μητροπόλεως, την Πειραιώς και την Ιερά Οδό, περιοχές από τις οποίες περνούσε ο Ηριδανός μαζί με τους παραποτάμους του, συγκεντρώνοντας τα νερά από τον Λυκαβηττό. Αυτές οι περιοχές επιχωματώθηκαν κατά την περίοδο της αστυφιλίας.
Η βιβλική καταστροφή που έπληξε τη Βαλένθια, όπως και τη Θεσσαλία, αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για ΑΜΕΣΑ μέτρα και την κατασκευή βασικών έργων υποδομής. Παράλληλα, πρέπει να σχεδιαστούν μακροπρόθεσμα αντιπλημμυρικά έργα με σύγχρονη και ριζοσπαστική προσέγγιση, που να οραματίζεται την Αθήνα του 2050. Απαιτείται ένα νέο πρόγραμμα υποδομών, προσαρμοσμένο στις επερχόμενες απαιτήσεις μιας εποχής που προδιαγράφεται δυσμενής λόγω της κλιματικής κρίσης.
Ο Daniel στη Θεσσαλία και η Dana στη Βαλένθια υποστηρίζουν ότι οι πόλεις πρέπει να επιστρέψουν στη φυσική τους μορφή, με λιγότερο τσιμέντο και περισσότερο χώμα, με δέντρα και ποτάμια. Κεντρικοί δρόμοι που κάποτε ήταν ποτάμια και παραπόταμοι θα μπορούσαν να ανακτηθούν μέσω πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων.
Εδώ και χρόνια, από την εποχή του Τρίτση και του Μάνου, σχεδιάζεται η διάνοιξη του Ιλισού ποταμού κατά μήκος της Καλλιρρόης.
Φανταστείτε την Αθήνα, τόσο εικαστικά όσο και λειτουργικά, με ανοιχτό τον Ιλισό από το ύψος του Χίλτον και τη διαδρομή του κατά μήκος της Βασιλέως Κωνσταντίνου. Εκεί θα μπορούσε να μαζεύει τα νερά από τον λόφο του Παγκρατίου στο σημείο του Βατραχονησίου (άγαλμα Τρούμαν), να περνά μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, να κατευθύνεται προς την Καλλιρόης, να διασχίζει τη Θησέως στην Καλλιθέα και να εκβάλλει στον φαληρικό όρμο.
Μην βιαστείτε να απορρίψετε αυτά τα σχέδια ως ουτοπικά. Τίποτα δεν είναι ανέφικτο. Για τις επόμενες δεκαετίες, η Αθήνα χρειάζεται τσάπες και όχι μπετονιέρες.