Νικήτας Κακλαμάνης: Ψυρρή Ψυρρή το πάει…
Πολλοί τη χρησιμοποιούν ως παράδειγμα προς αποφυγή, ενώ οι περισσότεροι θεωρούν ότι έχει βυθιστεί σε ένα τέλμα, χωρίς επιστροφή. Κι όμως… η περιοχή του Ψυρρή έχει ήδη μπει σε πρόγραμμα «αποτοξίνωσης»! Ο Δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης μάς «ξενάγησε» στην ιστορία της και μας μίλησε για το όραμά του μετά την ανάπλαση: ο Ψυρρής στους πολίτες!
Περπατώντας στα στενά σοκάκια του Ψυρρή, τα κατεβασμένα ρολά, τα εγκαταλειμμένα κτήρια και τα σπασμένα γυαλιά σε τίποτα δεν θυμίζουν εκείνη τη ζωντανή γειτονιά, όπου κάποτε χτυπούσε η νυχτερινή -κι όχι μόνο- ζωή της παλιάς Αθήνας. Αν και μουσικές παραδοσιακές ταβέρνες και μοντέρνα μπαράκια δίνουν σήμερα το στίγμα της σύγχρονης διασκέδασης, τα σημάδια εγκατάλειψης γίνονται γρήγορα εμφανή. Μια γειτονιά που εξελίχθηκε μέσα στην πορεία του χρόνου χωρίς πολεοδομική μελέτη και έλεγχο χρήσης των καταστημάτων, ήταν αναμενόμενο να έχει μια τέτοιου είδους προβληματική εξέλιξη. Στενοί, ακανόνιστοι δρόμοι, κυκλοφοριακός φόρτος, δυσκολίες στη στάθμευση, κενά κτήρια… Όσον αφορά τώρα στην οικονομική σύνθεση της περιοχής, η εικόνα συντίθεται από βιοτεχνίες που παρακμάζουν και συγχρόνως δραστηριότητες αναψυχής που έχουν φτάσει σε κορεσμό. Όλα αυτά τα προβλήματα, εκτός του ότι απώθησαν τους λιγοστούς κατοίκους που δεν είχαν πλέον κίνητρα να παραμείνουν, επέδρασαν αρνητικά και στους επισκέπτες που γύρισαν πια την πλάτη τους στην άλλοτε αγαπημένη γειτονιά. Για πόσο άραγε θα συνεχίζεται αυτό; Κατά πόσο είναι ελπιδοφόρο το έργο ανάπλασης που έχει σχεδιάσει ο Δήμος Αθηναίων;
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Ψυρρής αποτελούσε μαζί με την Πλάκα, το Θησείο και τον Κεραμεικό τον πυρήνα της αρχαίας πόλης της Αθήνας. Ξεκίνησε αρχικά ως τόπος κατοικίας επιφανών πολιτών. Αργότερα, περισσότερο τη δεκαετία του ’60, αναπτύχθηκε σε βιοτεχνικό κέντρο, κυρίως όταν το γειτονικό Μοναστηράκι διαδραμάτιζε ρόλο παραδοσιακής αγοράς. Μάλιστα, καθώς ήταν τριγυρισμένος από σημαντικούς εμπορικούς δρόμους της πρωτεύουσας, τις οδούς Ερμού, Αθηνάς, Σοφοκλέους, στις αρχές του 20ού αιώνα -όταν έγινε η πρώτη επίσημη διαίρεση των Αθηνών σε συνοικίες- ονομάσθηκε «Συνοικία Αγοράς». Από τα μέσα του 19ου αιώνα άρχισε η κοινωνική υποβάθμιση, μιας και οι φτηνές κατοικίες προσείλκυσαν μετανάστες, ανέργους αλλά και παρακμιακά στοιχεία, με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν σταδιακά και οι τελευταίοι κάτοικοι.Η περιθωριοποίηση συνεχίστηκε μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας, οπότε και με διάταγμα εφαρμόστηκε η υποχρεωτική απομάκρυνση των βιοτεχνιών, τη θέση των οποίων πήραν λίγο αργότερα σύνθετοι χώροι αναψυχής, cafes και εστιατόρια…
ΨΥΡΡΗ: TO MEΛΛΟΝ
Τα τελευταία χρόνια ο Ψυρρής έχει μπει κάτω από την προστατευτική ομπρέλα του Δήμου Αθηναίων και του Νικήτα Κακλαμάνη. Το βασικό σχέδιο ανάπλασης αυτής της ιστορικής συνοικίας προχωράει εντατικά, έχοντας ως βασικό στόχο την ανάδειξη και την αποκατάσταση της φυσιογνωμίας της. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο θα υλοποιηθούν παρεμβάσεις, με κύρια επιδίωξη την αποδοτικότερη αξιοποίηση της περιοχής. Από τις βασικές προτεραιότητες είναι η δημιουργία δρόμων ήπιας κυκλοφορίας και η ταυτόχρονη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων. Ένα κομμάτι ήδη έχει πεζοδρομηθεί, ενώ μέχρι τον Μάιο προβλέπεται η ολοκλήρωση του έργου. Επιπλέον, θα εφαρμοστεί ελεγχόμενη στάθμευση για την εξάλειψη του φαινομένου των παρκαρισμένων αυτοκινήτων σε παράνομες θέσεις. Παράλληλα, έχει γίνει μία καταγραφή των εγκαταλειμμένων κτηρίων, με σκοπό να φτιαχτούν τουλάχιστον οι προσόψεις τους, ενώ στο πλαίσιο βελτίωσης της αισθητικής τους βρίσκονται στα σκαριά πέντε τοιχογραφίες (graffitis) στις γκρίζες και άχαρες πλάγιες όψεις τους, που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μετατροπή της γειτονιάς σε έναν ανοιχτό και ζωντανό υπαίθριο χώρο τέχνης. Η ενίσχυση του πρασίνου στους δημόσιους χώρους, τα σημαντικά έργα αποχέτευσης και η σταδιακή υποκατάσταση του φωτισμού με οικολογικό, υπόσχονται να αναδείξουν αυτό το ιστορικό κομμάτι της Αθήνας, με απώτερη βλέψη -όπως χαρακτηριστικά ανέφερε και ο Νικήτας Κακλαμάνης- την επιστροφή της «κατοικίας» στου Ψυρρή. Το τελευταίο, άλλωστε, όπως δήλωσε, είναι ένας τρόπος να λυθεί και το μεταναστευτικό, καθώς η ζωντάνια της περιοχής θα αναγκάσει τα κακοποιά στοιχεία να «αδειάσουν» τους δρόμους της. Αν και, σύμφωνα με το δήμαρχο, η Αρχαιολογία και το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. βάζουν πολλά εμπόδια προκαλώντας καθυστερήσεις, οι προσπάθειες δεν σταματούν. Τα έργα ανάπλασης συνεχίζονται με γοργούς ρυθμούς και ο ίδιος βρίσκεται κάθε εβδομάδα εκεί για να επιτηρεί αν όλα πάνε καλά.
Πράγματι, τον τελευταίο χρόνο έχουμε δει πολλά μαγαζάκια -κυρίως εμπορικά, καθώς για τα υγειονομικού ενδιαφέροντος έχουν αρθεί οι άδειες- να ανοίγουν δειλά δειλά. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που κάνουν την εμφάνισή τους εκεί, όπου τα έργα ήδη έχουν επιφέρει αλλαγές στην εικόνα της περιοχής. Όλη αυτή η προσπάθεια φιλοδοξούμε ότι θα λύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ψυρρής και θα φέρει ζωή, ακολουθώντας τα πρότυπα ιστορικών κέντρων άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Φιλοδοξία, να γίνει μια γειτονιά ιδανική για όλες τις ώρες της ημέρας· μια γειτονιά «δώρο» στους πολίτες!