Αγία Κυριακή: Το άγνωστο εκκλησάκι στην Εύβοια που χτίστηκε πάνω σε σπηλιά
Ανάμεσα σε πλατάνια και τρεχούμενα νερά
Το άγνωστο εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής στα Καμπιά της Εύβοιας που χτίστηκε πάνω σε σπηλιά προκαλεί δέος με την ομορφιά του.
Η μικρή εκκλησία βρίσκεται σε μία πανέμορφη τοποθεσία ανάμεσα σε πλατάνια και τρεχούμενα νερά. Με την ευκαιρία, δείτε το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που είναι χωμένο σε βράχο στην Αργολίδα.
Ακουμπισμένη πάνω σε βράχο που αποτελεί την αριστερή πλευρά του ναού αλλά και μέρος του ιερού, η εκκλησία της Αγίας Κυριακής είναι ουσιαστικά κτισμένη πάνω στη σπηλιά, στα βάτα της οποίας βρήκαν οι κάτοικοι της περιοχής την εικόνα της Αγίας Κυριακής.
Τα άφθονα τρεχούμενα νερά που υπάρχουν στην περιοχή ο επισκέπτης μπορεί να τα δει μέχρι και στο σπηλαιώδες εσωτερικό της εκκλησίας, το Αγίασμα της Αγίας.
Το 1521 επί τουρκοκρατίας η περιοχή φέρεται να έχει τρία σπίτια και ένα νερόμυλο τα οποία όμως σήμερα δεν υπάρχουν.
Η περιοχή έχει διαμορφωθεί με πλακόστρωτο οπού συχνά πλανόδιοι πωλούν τοπικά προϊόντα (μέλι, ρίγανη, θυμάρι κ.α.), γέφυρα που περνά πάνω από τη ρεματιά και βρύσες που τρέχουν κρυστάλλινο νερό.
Σχεδόν όλο το χρόνο οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τα τρεχούμενα νερά που δημιουργούν μικρούς καταρράκτες και ανεβαίνοντας μερικά σκαλοπάτια και λίγα μέτρα πιο πάνω μία μικρή λιμνούλα με πράσινα νερά που τροφοδοτείται από ένα ακόμα μικρό καταρράκτη.
Παναγία Γόργιανη: Το γραφικό ξωκλήσσι της Φθιώτιδας με τον πανύψηλο και φωτεινό σταυρό
Η Γόργιανη βρίσκεται στις πανέμορφες πλαγιές του Γουλινά με εντυπωσιακή θέα, τα διάσπαρτα χωριά της κοιλάδας του Σπερχειού, 5 χλμ νότια της Σπερχειάδας.
Ο παλιός οικισμός της Γόργιανης με το γραφικό εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου έχει την δική του βαρυσήμαντη τοπική ιστορία που συνδέεται στενά με την εξέλιξη και ανάπτυξη της Σπερχειάδας!
Σημαντικότατο ρόλο διαδραμάτισαν σε σχέση με την Σπερχειάδα και την ευρύτερη περιοχή, οι δύο πηγές της Γόργιανης. Η πηγή «Μάνα» που βρίσκεται στο πανέμορφο δάσος «Σοφάς» με τα υπεραιωνόβια πλατάνια και η άλλη το «Μποχαρέμ» που χρησιμοποιήθηκε και για αρδευτικούς σκοπούς όπου οι κάτοικοι πότιζαν τους εύφορους κήπους τους.
Το νερό δόθηκε στην Σπερχειάδα δωρεάν από τους Συνιδιοκτήτες του Κτήματος Κουφωδένδρων, επί Δημαρχίας Ευάγγελου Πλατή το 1933, συνεχίστηκε από τον μετέπειτα Πρόεδρο Παντελή Παπαχρήστο, μεσολάβησε ο πόλεμος όπου και σταμάτησε και το 1946 το έργο ύδρευσης ξεκίνησε και πάλι και ολοκληρώθηκε επί Προεδρείας Κωνασταντίνου Τσαρούχα και εγκαινιάστηκε το νερό από τη Γόργιανη στη Σπερχειάδα το 1950 με κατασκευή Υδραγωγείου και ακολούθησε και άλλο ένα Υδραγωγείο για το Οικισμό Κουφωδένδρων .
Οι Συνιδιοκτήτες του Κτήματος Κουφωδένδρων αποφασίζουν και δωρίζουν το νερό από την πηγή «Μάνα» στη Σπερχειάδα, ενώ αργότερα το ίδιο έκαναν και από την πηγή «Μποχαρέμ». Και έτσι οι κάτοικοι της Σπερχειάδας γλίτωσαν από σοβαρές ασθένειες που μάστιζαν την εποχή εκείνη λόγω ακαταλληλότητας των νερών. Οι Σπερχειαδίτες δέχθηκαν το νερό της Γόργιανης ως ευλογία αναπτύσσοντας στενή σχέση με την Γόργιανη και ειδικότερα με την Παναγιά. Άλλο ένα στοιχείο που έφερε τους πιστούς πιο κοντά στην προστάτιδα τους.
Άλλωστε οι Σπερχειαδίτες δεν ξεχνούν ο άμαχος πληθυσμός ανηφόριζε και έβρισκε καταφύγιο στη Γόργιανη στην περίοδο της κατοχής κατά τις επιδρομές των Ναζί, που τρείς φόρες επιχείρησαν να κάψουν ολόκληρο τον οικισμό.
Η εκκλησία της Γόργιανης, αρχικά κτίστηκε από τον Ζώτο το 1860 και ανακατασκευάστηκε από τους Σπερχειαδίτες μετά την καταστροφή της το 1963.
Οι Σπερχειαδίτες τιμούν μεγάλες θρησκευτικές Εορτές στην Παναγιά της Γόργιανης. Τον Δεκαπενταύγουστο, της Ζωοδόχου Πηγής, της Αναλήψεως καθώς επίσης ο Εμπορικός Σύλλογος Σπερχειάδας γιορτάζει των Αγίων Αποστόλων στις 30 Ιουνίου, με Θεία Λειτουργία και αρτοκλασία.
Ανήμερα του Δεκαπεντάγουστου, στο εξωκκλήσι της Γόριανης τιμάται παραδοσιακά και η μεγάλη Θρησκευτική εορτή του 15Αυγουστου με όλους τους Σπερχειαδίτες να δίνουν το παρών. Παλιότερα πήγαιναν εθιμοτυπικά με τα πόδια, την παραμονή γινόταν μέχρι και την δεκαετία του 1960 η περιφορά της εικόνας, κοιμόντουσαν εκεί υπαίθρια το βράδυ. Ανήμερα, εκκλησιαζόταν στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία, έτρωγαν και γλεντούσαν ενώ κατηφόριζαν πάλι πίσω αργά το απόγευμα προς σούρουπο. Για αυτό τον Δεκαπενταύγουστο, η Σπερχειάδα έχει τριπλή γιορτή, γιορτάζει την χάρη της, το νερό της που ξεδίψασε τους Σπερχειαδίτες και την προστασία της από κάθε κακό.
Η εικόνα της Παναγιάς, είναι του 1860 και για λόγους ασφάλειας φυλάσσεται στην Ενορία της Αγίας Παρασκευής στην Σπερχειάδα.