Φιντέλ Κάστρο: Η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που αποτελεί σύμβολο αντίστασης και πέθανε σαν σήμερα, 25 Νοεμβρίου

Ο Φιντέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρουζ, ο οποίος πέθανε σαν σήμερα, στις 25 Νοεμβρίου 2016 ήταν Κουβανός πολιτικός, επαναστάτης, μαρξιστής και δικηγόρος. Αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Φουλχένσιο Μπατίστα μέσω ανταρτοπόλεμου κατά τη διάρκεια της Κουβανικής Επανάστασης, κατείχε την εκτελεστική εξουσία στη χώρα του για σχεδόν 50 χρόνια,7 ως πρωθυπουργός (1959-1976) και πρόεδρος (1976-2008).

Από διάφορες πηγές θεωρείται δικτάτορας. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, με φανατικούς φίλους και άσπονδους εχθρούς. Δεν είναι παράδοξο που οι εξόριστοι Κουβανοί στις ΗΠΑ βγήκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν το θάνατό του. Για την Αριστερά ο Κάστρο αποτελούσε ένα από τα τελευταία σύμβολα της κομμουνιστικής επανάστασης, ένα σύμβολο αντίστασης κατά του κάθε καταπιεστή, ενώ για κάποιους άλλους ήταν ένας στυγνός δικτάτορας και καταπιεστής του λαού της Κούβας.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, η Κούβα έγινε σοσιαλιστικό κράτος με μαρξιστική-λενινιστική ιδεολογία, υπό τη διοίκηση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, του μοναδικού στο νησί από τότε που ήρθε στην εξουσία, και πραγματοποιήθηκαν εθνικοποιήσεις και απαλλοτριώσεις μέσων παραγωγής με στόχο την εφαρμογή σοσιαλιστικής οικονομικής πολιτικής.

Ο Κάστρο στην εξουσία

Στις 16 Φεβρουαρίου ο Κάστρο αναλαμβάνει καθήκοντα πρωθυπουργού, με υπουργό Στρατιωτικών τον αδελφό του Ραούλ. Ένα από τα πρώτα μέτρα του ήταν η εθνικοποίηση των μεγάλων αγροτικών εκτάσεων και των αμερικανικών επιχειρήσεων.

Παράλληλα, σαν σήμερα 25 Νοεμβρίου 1960 η δολοφονία των «Πεταλούδων» έριξε τον «Τράγο»

Οι ΗΠΑ, που επί πολλά χρόνια διαφέντευαν τις τύχες του νησιού, αντιδρούν. Στις 19 Οκτωβρίου 1960 επιβάλλουν οικονομικό εμπάργκο και στις 3 Ιανουαρίου 1961 διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα. Οι Αμερικανοί θα διατηρήσουν μόνο μια στρατιωτική βάση στο νησί στον κόλπο του Γκουαντάναμο.
Για τους Αμερικανούς η Κούβα του Κάστρο είναι «κόκκινο μίασμα». Ο Φιντέλ γίνεται στόχος της Ουάσιγκτον. Μια υπερδύναμη εναντίον ενός.

Οι μυστικές υπηρεσίες της απομυθοποιούνται, όταν η απόβαση των πρακτόρων της CIA στον Κόλπο των Χοίρων (17 Απριλίου 1961), με στόχο την ανατροπή του Κάστρο, αποδεικνύεται φιάσκο.

Η εκτίμηση της CIA ότι ο «κομαντάντε» δε διέθετε έρεισμα στον κόσμο ήταν λανθασμένη. Την Πρωτομαγιά του 1961 ο Κάστρο διακηρύσσει ότι η Κούβα είναι πλέον σοσιαλιστική χώρα, με μοναδικό νόμιμο πολιτικό σχηματισμό το Κομμουνιστικό Κόμμα.Το 1962 το νησί της Καραϊβικής γίνεται το επίκεντρο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος, όταν ο Κάστρο συμφωνεί με τη Σοβιετική Ένωση να εγκατασταθούν βαλλιστικοί πύραυλοι στο έδαφος της Κούβας.

Η απειλή της Κρίσης των Πυραύλων (15 – 28 Οκτωβρίου), που παρ’ ολίγο να οδηγήσει τον κόσμο σε πυρηνικό ολοκαύτωμα, εξέλιπε όταν ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Νικίτα Χρουστσόφ, και ο αμερικανός πρόεδρος, Τζον Κένεντι, αποφάσισαν, εν αγνοία του Κάστρο, τη διάλυση των πυραυλικών βάσεων.

Ο Κάστρο ήταν άνθρωπος μεγάλης ενεργητικότητας και ευφυΐας, με οξυμμένο πολιτικό αισθητήριο. Ήταν συναρπαστικός ρήτορας, που μπορούσε να μιλά συχνά και πολλή ώρα. Είχε την υποστήριξη πολλών, αλλά προκάλεσε επίσης την απέχθεια, εξαναγκάζοντας σε εξορία εκατοντάδες χιλιάδες Κουβανών, πολλοί από τους οποίους κατέφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.Με τις πολιτικές που εφάρμοσε ανέβασε το βιοτικό επίπεδο του κουβανικού λαού. Έκανε ανακατανομή του οικονομικού πλούτου, των εσόδων και κατέστησε δικαιότερη τη δυνατότητα πρόσβασης των κατοίκων στις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Αύξησε σημαντικά τις ευκαιρίες για μόρφωση και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της και οι υγειονομικές υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν.

Εγκαθίδρυσε, όμως, ένα αυταρχικό καθεστώς. Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει μέχρι και σήμερα πολιτικός ανταγωνισμός, καθώς το μόνο νόμιμο κόμμα είναι το Κομμουνιστικό.

Βουλευτικές εκλογές μπορεί να γίνονται από το 1976 ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά μόνο οι εκλεκτοί του καθεστώτος εκλέγονται.

Όλα τα μαζικά μέσα ενημέρωσης ελέγχονται από την κυβέρνηση και εκφράζουν τις απόψεις της. Το κράτος δικαίου απουσιάζει από την Κούβα και χιλιάδες αντιφρονούντες «σαπίζουν» στις φυλακές του καθεστώτος.

Η εξουσία βρίσκεται στα χέρια μιας συγκεντρωτικής γραφειοκρατίας με επικεφαλής τους Κάστρο, η οποία εκπονούσε και εκπονεί την πολιτική της χώρας.

Ο Κάστρο, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, προσπάθησε να εξαγάγει την ένοπλη επανάσταση στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στη Νότια και την Κεντρική Αμερική.

Το 1975 η κουβανική κυβέρνηση (με σοβιετική υποστήριξη) αποφάσισε να μετάσχει στον εμφύλιο πόλεμο της Αγκόλα, στο πλευρό τού Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Αγκόλα.

Και πάλι με σοβιετική ενίσχυση, το 1978, η κουβανική κυβέρνηση βοήθησε την Αιθιοπία να αποκρούσει εισβολή από τη Σομαλία. Στις αρχές τής δεκαετίας του ’80 η κυβέρνηση του Κάστρο εμφανιζόταν να έχει εγκαταστήσει στο εξωτερικό μάχιμες δυνάμεις περίπου 40.000 ανδρών.

Παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, που του στέρησε ένα σημαντικό οικονομικό υποστηρικτή κι έναν απαράμιλλο σύμμαχο, ο Κάστρο κατάφερε να παραμείνει στην ηγεσία της χώρας του, συνεχίζοντας να σηκώνει κεφάλι στην Ουάσινγκτον και αρνούμενος κάθε χαλάρωση του καθεστώτος του.

Στις 31 Ιουλίου 2006 αναγκάστηκε, έπειτα από σοβαρή εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε, να παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, το μόνιμο υπουργό Άμυνας και δεύτερο στην ιεραρχία του καθεστώτος, στην αρχή προσωρινά και στη συνέχεια οριστικά, στις 24 Φεβρουαρίου 2008.

Προσωπική ζωή – θάνατος

Όπως έγινε γνωστό από δημοσιεύματα κυρίως του ισπανικού Τύπου, ο Κάστρο είχε παντρευτεί σε δεύτερο γάμο την Ντάλια Σότο ντελ Βάγε, με την οποία απέκτησε πέντε αγόρια (Αντόνιο, Αλεχάντρο, Αλέξις, Αλεξάντερ, Άνχελ).

Ο Κάστρο είχε ακόμη δύο παιδιά, από ισάριθμες σχέσεις του, τον Χόρχε Άνχελ και τη Φρανσίσκα.

Συνολικά, από τους δύο γάμους του και τις πολυάριθμες σχέσεις του είχε αποκτήσει 9 παιδιά (7 αγόρια και 2 κορίτσια).

Από το 2008, όταν αποτραβήχτηκε από την εξουσία, έκανε μόνο σποραδικές δημόσιες εμφανίσεις, που απασχολούσαν πάντα τα ΜΜΕ όλου του κόσμου.

Ο Φιντέλ Κάστρο πέθανε στις 25 Νοεμβρίου 2016 στην Αβάνα, σε ηλικία 90 ετών.