19 Νοεμβρίου 1999: Η ιστορική επίσκεψη του Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα – Η θερμή υποδοχή από τον Κώστα Σημίτη!
Οι μαζικές διαδηλώσεις και τα σοβαρά επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας
Όλα κυλούσαν ήρεμα και τηρώντας το πρωτόκολλο στο έντονα αστυνομοκρατούμενο ανατολικό αεροδρόμιο της Αθήνας, καθώς υποδέχονταν τον υψηλό καλεσμένο. Ο Μπιλ Κλίντον, μόλις κατέβηκε από το “Air Force 1”, χαιρέτισε με ένα “Hello”, συνοδευόμενος από τη Χίλαρι, την Τσέλσι και την υπουργό Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ. Αμέσως, περίπου σαράντα Αμερικανοί άρχισαν να ανεμίζουν με ενθουσιασμό τις σημαίες με τα αστέρια και τις ρίγες που κρατούσαν.
Η ιστορική επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα
Μόνο λίγοι επιλέχθηκαν να σταθούν στην πίστα και να ενωθούν με τον πρόεδρο μετά την σύντομη, γεμάτη φιλοφρονήσεις, ομιλία του. Απέναντι από το αεροσκάφος, ειδικά εξοπλισμένα τζιπ με κέντρα επικοινωνιών, ραντάρ, γεννήτριες και τηλεκατευθυνόμενα βλήματα σχημάτιζαν μια πρώτη «ομπρέλα» προστασίας.
Το σκηνικό συμπλήρωναν κομάντος με προβολείς και διόπτρες νυκτός στη στέγη του κτιρίου VIP. Στην τελετή υποδοχής του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης παρευρέθηκαν ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Παπανδρέου, και ο υφυπουργός, Γρηγόρης Νιώτης.
Από το πρωί, τεράστια πανό με συνθήματα όπως «Killer Clinton» και «Clinton go home» εμφανίστηκαν στον Υμηττό και τον Λυκαβηττό. Ήταν σχεδόν 7 το απόγευμα όταν το “Air Force 1” προσγειώθηκε στην Αθήνα, και σαν να δόθηκε κάποιο σύνθημα, το κέντρο της πρωτεύουσας, όπου είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες πολίτες, μετατράπηκε σε πεδίο μάχης.
Διαβάστε με την ευκαιρία: 36 χρόνια χωρίς την Χριστίνα Ωνάση: O τραγικός θάνατος της κόρης του έλληνα κροίσου, Αριστοτέλη – 11 τραγικά γεγονότα από τη ζωή της
Οι διαπραγματεύσεις των διαδηλωτών με τον επικεφαλής αξιωματικό της ΕΛ.ΑΣ. μόλις είχαν ξεκινήσει μπροστά από τον αστυνομικό φραγμό που είχε τοποθετηθεί δίπλα στη Βουλή. Τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας, η διάταξη των δυνάμεων και οι αντιασφυξιογόνες μάσκες που είχαν ήδη φορέσει οι αστυνομικοί, υποδήλωναν ότι η βραδιά δεν προμηνυόταν καλά. Καθώς οι αμερικανικές λιμουζίνες διέσχιζαν τους αποκλεισμένους και ερημωμένους δρόμους του κέντρου, λίγα μόλις εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα, οι διαδηλωτές παραδίδαν την Αθήνα στις φλόγες.
Ο Μπιλ Κλίντον ήταν ανεπιθύμητος λόγω της ανάμειξης των ΗΠΑ στο αιματοκύλισμα των Βαλκανίων μέσω των νατοϊκών βομβαρδισμών κατά της Γιουγκοσλαβίας, που είχαν αρχίσει μόλις οκτώ μήνες πριν. Αφορμή για τις εντάσεις ήταν η άρνηση της Αστυνομίας να επιτρέψει στη διαδήλωση να φτάσει μέχρι την αμερικανική πρεσβεία. Τα τηλεφωνήματα από στελέχη του ΚΚΕ προς τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, δεν είχαν αποτέλεσμα. Η σύγκρουση ήταν θέμα δευτερολέπτων: οι διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με τα ΜΑΤ. Με την έναρξη των σπρωξιμάτων, τα χημικά και οι βομβίδες κρότου λάμψης έκαναν την εμφάνισή τους, οδηγώντας σε χάος και πανικό.
Το επιχειρησιακό σχέδιο ήταν σαφές: απομάκρυνση των διαδηλωτών από την οδό Βασιλίσσης Σοφίας το συντομότερο δυνατόν. Ωστόσο, το τι θα ακολουθούσε δεν φαίνεται να απασχόλησε τις πρώτες προτεραιότητες του σχεδίου, με αποτέλεσμα την καταστροφή στην Πανεπιστημίου.
Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 400 κουκουλοφόροι ξεπρόβαλαν από τους κάθετους δρόμους, περιμένοντας προφανώς την κατάλληλη στιγμή για δράση. Χώθηκαν ανάμεσα στους διαδηλωτές που οπισθοχωρούσαν προς την Ομόνοια, και κατέστρεψαν κάθε τζαμαρία και βιτρίνα στο πέρασμά τους! Ό,τι μπορούσε να σπάσει, έσπασε, και ό,τι μπορούσε να καεί, κάηκε. Καταστήματα, τράπεζες, κάδοι σκουπιδιών και στάσεις λεωφορείων από το Σύνταγμα μέχρι την Ομόνοια παραδόθηκαν στις φλόγες. Το κυνηγητό συνεχίστηκε μέχρι την Πειραιώς και την Ιερά Οδό. Το ΕΚΑΒ μετέφερε 15 τραυματίες στα νοσοκομεία. «Η διαμαρτυρία χάνει το νόημά της όταν συμβαίνουν τέτοια βανδαλισμοί. Καταστρέφοντας την περιουσία του συμπολίτη σου, δεν πλήττεις τον Κλίντον, αλλά ταλαιπωρείς τον συνάνθρωπό σου», έλεγαν απελπισμένοι κάποιοι καταστηματάρχες, αλλά ποιος τους άκουγε…
Την ίδια στιγμή στο Προεδρικό Μέγαρο επικρατούσε μια μελαγχολική ατμόσφαιρα. Παρά τα τυπικά χαμόγελα κατά την υποδοχή του αμερικανικού ζεύγους στο επίσημο δείπνο από τον Κωστή Στεφανόπουλο, τον Κώστα Σημίτη και τη σύζυγό του Δάφνη, όλοι γνώριζαν τι συνέβαινε λίγα μέτρα μακριά από το προεδρικό μέγαρο. Οι προσκεκλημένοι ανέρχονταν σε 163 άτομα, εκ των οποίων περίπου 60 ήταν Αμερικανοί ή Ελληνοαμερικανοί.
Η κυβέρνηση, πέρα από τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη και τον πρόεδρο της Βουλής Απόστολο Κακλαμάνη, είχε περιορισμένη εκπροσώπηση, καθώς παρευρίσκονταν μόνο τα μέλη της κυβερνητικής επιτροπής: οι υπουργοί Εσωτερικών Βάσω Παπανδρέου, Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου, Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος, Ανάπτυξης Ευάγγελος Βενιζέλος και Παιδείας Γεράσιμος Αρσένης. Από την αντιπολίτευση παρόντες ήταν ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, ο επίτιμος πρόεδρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Στέφανος Μάνος με τις συζύγους τους. Επίσης, παρευρέθηκαν ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης, ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και ο επίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Δημήτριος.
Κατά την επίσκεψή του, ο Μπιλ Κλίντον μίλησε σε εκδήλωση του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, αναγνωρίζοντας εμμέσως ως λάθος τη στάση των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Σημείωσε ότι η Ουάσιγκτον έθεσε τα στρατηγικά της συμφέροντα ως προτεραιότητα λόγω του Ψυχρού Πολέμου. Στις 21 Νοεμβρίου, κόμματα και σύλλογοι που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις κατηγόρησαν την κυβέρνηση Σημίτη για τη βάναυση καταστολή της πορείας. Ανάμεσά τους ήταν ο γραμματέας της Νεολαίας Συνασπισμού Αλέξης Τσίπρας και ο γραμματέας της ΚΝΕ Νίκος Σοφιανός.