01/11/1968: Ο Γέρος της Δημοκρατίας αφήνει την τελευταία του πνοή – Η ζωή και το έργο του Γεωργίου Παπανδρέου

Ο Γεώργιος Παπανδρέου, γνωστός και ως «Γέρος της Δημοκρατίας», ήταν μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας. Υπηρέτησε ως πρωθυπουργός τρεις φορές (1944-1945, 1963, 1964-1965) και υπήρξε πολλές φορές υπουργός. Ήταν ο ιδρυτής της πολιτικής δυναστείας των Παπανδρέου, χαρίζοντας στην Ελλάδα δύο ακόμη πρωθυπουργούς: τον γιο του, Ανδρέα Παπανδρέου (1981-1989, 1993-1996), και τον εγγονό του, Γιώργο Παπανδρέου (2009-2011).

Διαβάστε επίσης: 18/10/1944: Η ελληνική σημαία κυματίζει ξανά υπερήφανη – Φτάνει στην χώρα η εξόριστη κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου μετά την Κατοχή

Γεννημένος από ταπεινή οικογένεια στις 13 Φεβρουαρίου 1888 στο Καλέντζι Αχαΐας, ο Γεώργιος Παπανδρέου σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο.

Από νωρίς στον πολιτικό αγώνα, μαχητής μέχρι τέλους

Το 1915, διορίστηκε Νομάρχης Λέσβου και στη συνέχεια ανέλαβε τη διεύθυνση του πολιτικού γραφείου του Ελευθέριου Βενιζέλου, τον οποίο ακολούθησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή του βασιλιά Κωνσταντίνου και αντιτάχθηκε με αποφασιστικότητα στο δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Πάγκαλου.

Το 1930, όταν ο Βενιζέλος επέστρεψε στην εξουσία, ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε Υπουργός Παιδείας και εισήγαγε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα. Το 1935, ίδρυσε το «Δημοκρατικό Κόμμα», το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό».

Μετά τη δικτατορία του Μεταξά και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1942 συνελήφθη λόγω της αντιστασιακής του δράσης και φυλακίστηκε. Δύο χρόνια αργότερα, κατέφυγε στη Μέση Ανατολή για να οργανώσει το Συνέδριο του Λιβάνου, όπου αποφασίστηκε η δημιουργία κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό την προεδρία του. Αμέσως μετά την απελευθέρωση, επέστρεψε στην Ελλάδα.

Από το 1947 έως το 1950 ανέλαβε διάφορα υπουργεία σε μεταβατικές κυβερνήσεις. Η συνεργασία του με τους Φιλελεύθερους του Σοφοκλή Βενιζέλου δεν κράτησε πολύ. Το 1961 αναγνωρίστηκε ως αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου και στις εκλογές του ίδιου έτους εξασφάλισε το ένα τρίτο των εδρών της Βουλής. Μη αποδεχόμενος το αποτέλεσμα, κήρυξε τον «ανένδοτο» αγώνα ενάντια στην ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το 1963 κέρδισε τις εκλογές με σχετική πλειοψηφία.

Η νίκη του Φεβρουαρίου του 1964 ήταν εντυπωσιακή, καθώς η Ένωση Κέντρου πέτυχε το 53% των ψήφων. Ωστόσο, οι ιδεολογικές, πολιτικές και προσωπικές διαφορές εντός του κόμματος αποτέλεσαν το αδύναμο σημείο του, το οποίο εκμεταλλεύθηκε η παρασκηνιακή ηγεσία της Δεξιάς. Τον Ιούλιο του 1965, οι αποστάτες ανέτρεψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας παρατεταμένης περιόδου πολιτικής κρίσης.

Μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967, ο Γεώργιος Παπανδρέου τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό στο Καστρί και στις 1 Νοεμβρίου 1968, απεβίωσε στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».

Δύο ημέρες μετά, η κηδεία του «Γέρου της Δημοκρατίας» έγινε η μεγαλύτερη αντιδικτατορική εκδήλωση. Την πομπή ακολούθησε μια πραγματική λαοθάλασσα 300 χιλιάδων ανθρώπων, «το μέγα πλήθος με το μέγα πάθος», όπως ο ίδιος είχε πει.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου παντρεύτηκε δύο φορές. Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Σοφία Μινέικο, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η δεύτερη σύζυγός του ήταν η σπουδαία ηθοποιός Κυβέλη Ανδριανού, με την οποία απέκτησε επίσης έναν γιο, τον Γεώργιο Παπανδρέου.