21/10/1994: Η φονική πλημμύρα που έδειξε… το μέλλον – Η υπερχείλιση του Ποδονίφτη με δεκάδες θύματα και η ιστορική δίκη

Στην Ελλάδα έχουμε δει τα τελευταία χρόνια πλημμυρικά φαινόμενα, όπως της Μάνδρας το 2017 ή της Θεσσαλίας ακριβώς την περσινή χρονιά, όμως αυτό που συνέβη στις 21-22 Οκτωβρίου μέσα στην Αθήνα, 30 χρόνια νωρίτερα, θα ήταν μάλλον… η αρχή για αυτές τις πιο πρόσφατες πλημμύρες.

Ήταν η πλημμύρα του Ποδονίφτη, η οποία άφησε πίσω της 17 ανθρώπους πνιγμένους και προκάλεσε ανυπολόγιστες υλικές ζημιές σε σπίτια, καταστήματα και αυτοκίνητα. Εκείνο το μοιραίο βράδυ, τα υπόγεια γραφεία του ΚΚΕ στον Περισσό μετατράπηκαν σε λίμνη, όπου βυθίστηκε το πολύτιμο αρχείο του κόμματος.

Διαβάστε επίσης: Θεσσαλία: Ένοχοι για τις φονικές πλημμύρες ο Αγοραστός και άλλοι τρεις!

Ήταν η τρίτη μεγαλύτερη μεταπολεμική καταστροφή από πλημμύρα σε δήμους της πρωτεύουσας. Η κακοκαιρία ξεκίνησε μία μέρα νωρίτερα, πλήττοντας τα Δωδεκάνησα. Η σφοδρή καταιγίδα έπληξε επίσης τη Θεσσαλία, κυρίως την Καρδίτσα. Στην Αττική, οι δήμοι που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η Νέα Ιωνία, η Νέα Φιλαδέλφεια και ο Περισσός.

Οι ειδικοί ανέφεραν ότι η αιτία ήταν τα μπαζωμένα ρέματα. Το διάσημο ρέμα του Ποδονίφτη, που λειτουργούσε ως διαδρομή για τους φιλάθλους από τον σταθμό του Ηλεκτρικού του Περισσού προς το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας, ξεχείλισε και πλημμύρισε τις γύρω γειτονιές. Η ονομασία «Ποδονίφτης» προέρχεται από τα συνθετικά «πους» (πόδι) και «νίπτω, πλένω» που σημαίνει «πλένω τα πόδια μου».

Οι νεκροί και η πρώτη ιστορική δίκη για τις ευθύνες

Ο 80χρονος Πέτρος Πέτρου και ο 46χρονος γιος του, Αντώνης, πνίγηκαν στο ίδιο τους το σπίτι στη Λεωφόρο Ηρακλείου 173. Το διαμέρισμά τους πλημμύρισε με νερά και χώματα, και οι δυο τους χάθηκαν μέσα στη λάσπη. Λίγα χιλιόμετρα μακριά, στην περιοχή της Καλογρέζας, τα φουσκωμένα νερά παρέσυραν το αυτοκίνητο του Σπύρου Παπαλάμπρου, ο οποίος επίσης βρήκε τραγικό θάνατο.

Αμέσως μετά τη μεγάλη πλημμύρα και τις καταστροφές, το ζήτημα της επίχωσης των ρεμάτων ήρθε στο προσκήνιο. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην αναζήτηση των υπευθύνων για τις απώλειες των ανθρώπινων ζωών και των χαμένων περιουσιών.

Οι συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι παρέστησαν ως πολιτικώς ενάγοντες στη δίκη, είχαν καταθέσει αγωγή στα αστικά δικαστήρια, διεκδικώντας συνολική αποζημίωση ύψους 300.000.000 δραχμών. Η εισαγγελέας της έδρας πρότεινε την απαλλαγή των κατηγορουμένων, καθώς από τα διαθέσιμα στοιχεία της δικογραφίας δεν προέκυπτε ότι η αμέλειά τους οδήγησε στο σκηνικό του θανάτου.

Διαβάστε επίσης: Δίκη για φονικές πλημμύρες Μάνδρας: Αθώα η Δούρου – Ένοχη η Δήμαρχος και άλλοι 7 κατηγορούμενοι

«Δεν προκύπτει αμελής συμπεριφορά των κατηγορουμένων», επισήμανε η κ. Μαλούχου, «καθώς ήταν τέτοια η ένταση των καιρικών φαινομένων, η μεγαλύτερη θεομηνία των τελευταίων 50 ετών, ώστε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα συγκεντρώθηκε μία τεράστια ποσότητα ορμητικών νερών, που το υπάρχον δίκτυο απορροής υδάτων ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσει. Και τρένο να υπήρχε μπροστά στον αγωγό θα είχε παρασυρθεί…».

Τελικά, οι δικαστές ομόφωνα αθώωσαν τους κατηγορουμένους για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, ενώ κατά πλειοψηφία (2-1) τους έκριναν αθώους για το αδίκημα της πρόκλησης πλημμύρας από αμέλεια. Έτσι, έκλεισε το κεφάλαιο της αναζήτησης ποινικών ευθυνών για τις καταστροφές από τα πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα.

Στο εδώλιο βρέθηκαν η εταιρεία που είχε αναλάβει το μπάζωμα του Ποδονίφτη, καθώς δεν είχε απομακρύνει εγκαίρως τα μπάζα στην περιοχή της Λεωφόρου Ηρακλείου, οδηγώντας σε υπερχείλιση του αγωγού και διέλευση των υδάτων πάνω από τη Λεωφόρο. Επίσης, κατηγορήθηκαν οι υπεύθυνοι της ΕΥΔΑΠ που δεν μερίμνησαν για τον καθαρισμό των ρεμάτων και των φρεατίων, προκαλώντας πλημμύρες στην Καλογρέζα, τη Φιλοθέη, τη Νέα Ιωνία και το Νέο Ηράκλειο.