«Στον σκελετό βρέθηκαν ίχνη ορυκτού που λέγεται χουντίτις…»: Σήμα κατατεθέν για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, σε μια εποχή που η Ελλάδα προσπαθούσε να ξεπεράσει την σκοτεινή περίοδο της Χούντας, οτιδήποτε μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες σε μια κοινή προσπάθεια θεωρείτο θείο δώρο για τις τότε κυβερνήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, μια σημαντική ανακάλυψη έλαβε χώρα: ο τάφος του Φιλίππου Β’, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ανακαλύφθηκε στη Βεργίνα. Ή τουλάχιστον, αυτό πίστευαν μέχρι πρότινος…

Ο Μανόλης Ανδρόνικος, ο πρωτοπόρος των ανασκαφών, είδε το όνομά του να γράφεται με ανεξίτηλα χρυσά γράμματα στην ιστορία της ελληνικής αρχαιολογίας. Η ανακάλυψή του αναγνωρίστηκε ως μία από τις πιο σημαντικές στην Ελλάδα, ενώ ο τάφος του θρυλικού Μακεδόνα βασιλιά έγινε το διαχρονικό σύμβολο της Βεργίνας για πολλές δεκαετίες.

Διαβάστε επίσης: «Τετέλεσται» για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου: «Θεοποιήθηκε όσο ήταν ακόμη ζωντανός και θάφτηκε…»

Οι μεγαλύτερες πολιτικές προσωπικότητες της εποχής έσπευσαν να δουν από κοντά το ανατριχιαστικό εύρημα στη Βεργίνα. Από τον Μανώλη Γλέζο και τη Μελίνα Μερκούρη μέχρι τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, όλοι έδωσαν το «παρών». Και όχι άδικα: η ιστορία γραφόταν, και κανείς δεν θέλει να λείπει όταν συμβαίνει αυτό. Ωστόσο, σύμφωνα με μια πρόσφατη άποψη που είδε το φως της δημοσιότητας, η ιστορία μπορεί να μην καταγράφηκε ακριβώς σωστά.

Σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, την 92χρονη βυζαντινολόγο και ιστορικό, η οποία πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο-μελέτη «Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών», ο τάφος στη Βεργίνα δεν ανήκει στον Φίλιππο, αλλά στον γιο του, τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο. Εάν αυτή η θεωρία επαληθευτεί, θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές τόσο στην ιστορική όσο και στην αρχαιολογική κοινότητα.

Άλλωστε, το πού βρίσκεται το ακριβές σημείο ταφής του Μέγα Αλέξανδρου απασχολεί εδώ και χιλιάδες χρόνια άπειρους ανθρώπους, από επαγγελματίες αρχαιολόγους και ιστορικούς μέχρι απλά εμμονικούς με τις θεωρίες συνωμοσίας. Αυτές οι τελευταίες δε, αναμειγνύονται διαρκώς και εντέχνως με πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα με αποτέλεσμα, ένα αληθινό χάος γύρω από την αληθινή τοποθεσία του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου θεωρείται ο πιθανότερος τόπος να βρίσκεται ο οριακά μυθικός τάφος ενώ πρόσφατα διάφορα σενάρια ήθελαν την Αμφίπολη να φιλοξενεί την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάθε τι από αυτά απορρίπτεται από την Αρβελέρ που τονίζει πως τα τελευταία 40 χρόνια κάναμε λάθος και όχι μόνο έχουμε ήδη βρει τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά δεν το γνωρίζουμε καν.

Η Αρβελέρ μάλιστα, έδωσε πρόσφατα μια συνέντευξη στο ΑΠΕ μέσω της οποίας επιχειρηματολογεί υπέρ των ισχυρισμών της. Σύμφωνα με την Αρβελέρ, η κυρίαρχη πεποίθηση πως ο τάφος του Αλεξάνδρου οφείλεται σε μια… παρεξήγηση. Συγκεκριμένα, οι Βυζαντινοί, στο πολιτισμό των οποίων ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν μια ανυπέρβλητη φιγούρα, θεωρούσαν το σώμα του βρίσκεται θαμμένο στο μαυσωλείο της Αλεξάνδρειας και πήγαιναν διαρκώς και προσκυνούσαν το μέρος.

Η συνήθεια αυτή των Βυζαντινών μεταλαμπάδευσε στις επόμενες γενιές την λανθασμένη εντύπωση πως ήταν η Αλεξάνδρεια το τελευταίο σπίτι του Μέγα Αλέξανδρου. Η Αρβελέρ ωστόσο οικειοποιείται μια θεωρία Αμερικάνων αρχαιολόγων που έχει εκφραστεί εδώ και χρόνια αλλά δεν πήρε ιδιαίτερη έκταση: πως τα στοιχεία αναφορικά με τον σκελετό που βρέθηκε στην Βεργίνα καθιστούν πιθανότερο αυτός να ανήκει στον γιο του Φιλίππου παρά στον ίδιο τον Φίλιππο.

Το βασικό στοιχείο που ελήφθη υπόψη στα 70s ώστε να αποδοθεί στον Φίλιππο ο εν λόγω σκελετός ήταν ότι είχε ένα τραύμα στην κνήμη, ακριβώς όπως ο πατέρας του Μέγα Αλέξανδρου. Στη Βεργίνα ωστόσο βρέθηκε και μια πανοπλία που μοιάζει ακριβώς ίδια με εκείνη που φορούσε ο Μέγας Αλέξανδρος στη μάχη των Γαυγαμήλων, στο φημισμένο ψηφιδωτό της Πομπηίας. Ο συγκεκριμένος μακεδονικός τάφος λοιπόν -σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία- είναι πιο πιθανό να ανήκει στον Αλέξανδρο.

Ένα άλλο στοιχείο που βαραίνει τη συγκεκριμένη θεωρία είναι ότι στον συγκεκριμένο σκελετό βρέθηκαν ίχνη ενός ορυκτού, που λέγεται χουντίτις. Έπειτα από αναλύσεις διαπιστώθηκε ότι το εν λόγω ορυκτό συναντάται μόνο στην Αίγυπτο όπου και το για τις μούμιες. Με άλλα λόγια, είναι μάλλον το πτώμα κάποιου που έχει πεθάνει στην Αίγυπτο -όπως ο Αλέξανδρος– και στη συνέχεια έχει μεταφερθεί στη Βεργίνα.

Η Αρβελέρ συμπληρώνει τεκμηριώνοντας την θεωρία της: «Όταν πεθαίνει ο Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα, τον μεταφέρουν στη Δαμασκό. Αν πρόκειται να πάει να ταφεί στην Αλεξάνδρεια δεν είναι ο δρόμος από τη Βαβυλώνα στη Δαμασκό, αλλά από την άλλη μεριά.

Στη Δαμασκό, έχει πάει αντιπρόσωπος του Περδίκκα, αντιβασιλέα του Μακεδόνα, για να πάρει τον Αλέξανδρο. Εκεί καταφθάνει ο Πτολεμαίος ο Αιγύπτιος και κλέβει τη σωρό και τη μεταφέρει στη Μέμφιδα, περιμένοντας να κάνει το μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια. Στη Μέμφιδα υπάρχουν δύο φρουροί Μακεδόνες. Το μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια γίνεται μετά από 20 χρόνια.

Οι φρουροί Μακεδόνες μεταφέρουν τον Αλέξανδρο τον οποίο έχουν θάψει ελληνικό τω τρόπω, δηλαδή τον έχουν κάψει, χωρίς να καούν τα κόκαλα και τον έχουν βάλει με τα πορφυρά μέσα, αυτά που βρήκαν στη Βεργίνα. Οπότε φτάνει ξανά στη Δαμασκό και από εκεί η Ευρυδίκη και ο άντρας της ο Φίλιππος Γ’ τον μεταφέρουν στη Μακεδονία. Γιατί δε γίνεται ντόρος στη Μακεδονία; Γιατί η βασίλισσα Ευρυδίκη είναι αυτή που διοικεί και είναι η πρώτη εχθρός της Ολυμπιάδας».

Βρίσκεται άρα μέσα στα πόδια μας η λύση ενός τεράστιου μυστηρίου που απασχολεί όλη την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες; Σύμφωνα την Αρβελέρ και τα σχετικά λογικά (αλλά πάντα συζητήσιμα) επιχειρήματά της, ναι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η συγκεκριμένη πεποίθησή της που είδε το φως της δημοσιότητας αναμένεται να ανοίξει έναν νέο κύκλο συζητήσεων γύρω το ζήτημα της ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.