03/10/93: 31 χρόνια από την αυτοκτονία της οργισμένης ποιήτριας των Εξαρχείων – Ποια ήταν η Κατερίνα Γώγου

31 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον θάνατο της Κατερίνας Γώγου. Ποια ήταν η οργισμένη ποιήτρια των Εξαρχείων; Δείτε με την ευκαιρία τα πιο σημαντικά γεγονότα που έγιναν σαν σήμερα, 03 Οκτωβρίου.

Η Κατερίνα Γώγου ήταν μια σημαντική ελληνίδα ηθοποιός με αξιοσημείωτη παρουσία στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Ως ποιήτρια, αγαπήθηκε από τη νεολαία της μεταπολίτευσης και ιδιαίτερα από τη γενιά των Εξαρχείων που τότε αναδυόταν. Επιπλέον, διακρίθηκε και ως σεναριογράφος.

Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε την 1η Ιουνίου 1940 στην Αθήνα και ξεκίνησε τη θεατρική της καριέρα από την ηλικία των έξι ετών ως παιδί-θαύμα. Το 1952 έκανε την πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο στην ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Ο Άλλος», δίπλα στον Γιώργο Παππά. Σπούδασε υποκριτική στη δραματική σχολή του Τάκη Μουζενίδη και χορό στη σχολή της Κούλας Πράτσικα. Τα πρώτα επαγγελματικά της βήματα στο θέατρο τα έκανε με τον θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου στο έργο των Ευαγγελίδη – Μαρή «Κύριος 5%».

Απέκτησε φήμη στα κινηματογραφικά πλατό της Φίνος Φιλμ κατά τη δεκαετία του ’60, ερμηνεύοντας δεύτερους ρόλους σε πολλές ταινίες, κυρίως κωμωδίες. Συνήθως υποδυόταν τη «θεότρελη» μικρή αδελφή, το «ατίθασο νιάτο» ή τη σκανδαλιάρα υπηρέτρια. Ανάμεσα στους χαρακτηριστικούς της ρόλους συγκαταλέγονται οι ταινίες: «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο» (1959), «Νόμος 4.000» (1962), «Δεσποινίς Διευθυντής» (1964), «Γάμος αλά ελληνικά» (1964), «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα» (1965) και «Μια τρελλή τρελλή οικογένεια» (1965).

Στα χρόνια της μεταπολίτευσης, εγκατέλειψε τον εμπορικό κινηματογράφο και εντάχθηκε πολιτικά σε ομάδες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Ο πρώτος της ρόλος στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο ήταν στο «Βαρύ Πεπόνι» (1977), σκηνοθετημένο από τον τότε σύζυγό της, Παύλο Τάσιο (1942-2011), με τον οποίο απέκτησε μια κόρη, τη Μυρτώ Τάσιου (1967-2015). Ακολούθησε η συγκλονιστική της ερμηνεία ως αφηγήτρια στην «Παραγγελιά» (1980), επίσης σε σκηνοθεσία του Τάσιου, όπου απήγγειλε ποιήματα από τις συλλογές της «Τρία κλικ αριστερά» και «Ιδιώνυμο», που αγαπήθηκαν ιδιαίτερα από τη νεολαία εκείνης της εποχής.

Κατερίνα Γώγου: Οι διακρίσεις της

Το 1977, βραβεύτηκε με το βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία της στο «Βαρύ Πεπόνι». Το 1984, κέρδισε το βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου στην ταινία του Αντρέα Θωμόπουλου «Όστρια ή το τέλος του παιγνιδιού», στην οποία είχε επίσης συνεισφέρει στη συγγραφή του σεναρίου.

Πέρα από την αξιοσημείωτη καριέρα της στο θέατρο και τον κινηματογράφο, άφησε το στίγμα της και στη νεοελληνική ποίηση, καταφέρνοντας να μεταφέρει σε συλλογικό επίπεδο τις αγωνίες της προσωπικής της διαδρομής στην τέχνη και τη ζωή. Η βαθιά πολιτική της στάση, η αναρχική της διάθεση, η περιθωριακή συνείδησή της και οι κοινωνικές της ανησυχίες διαπερνούν όλη την ποιητική της παραγωγή, που ξεκίνησε το 1978 και ολοκληρώθηκε το 2002, με τη μεταθανάτια έκδοση του «Με λένε Οδύσσεια».

Ο πρώην υπουργός Τηλέμαχος Χυτήρης είχε χαρακτηρίσει την Κατερίνα Γώγου ως τον “Μαγιακόφσκι της Πλατείας Εξαρχείων”. Συχνά σύχναζε στα Εξάρχεια και υποστήριζε τον αντιεξουσιαστικό χώρο μέσω κάθε μορφής διαμαρτυρίας. Κατ’ επανάληψη συνελήφθη, ανακρίθηκε και υπέστη εξευτελισμούς. Στις 18/03/1991, έστειλε επιστολή στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», με τίτλο «Ξεχάσατε τον Πετρόπουλο», εκφράζοντας την αλληλεγγύη της προς τον αναρχικό Κυριάκο Μαζοκόπο και τον ποιητή Γιάννη Πετρόπουλο που ήταν φυλακισμένοι.

Όταν η 17Ν δολοφόνησε δύο αστυνομικούς στο Παγκράτι, η Γώγου δέχτηκε μια απρόσμενη επίσκεψη τα μεσάνυχτα. Δύο αστυνομικοί έσπασαν την πόρτα της και την πήραν μαζί τους ως ύποπτη. Ένας αυτόπτης μάρτυρας είχε καταθέσει ότι είδε μια γυναίκα να τρέχει από τον τόπο του εγκλήματος, και η αστυνομία έστρεψε τις υποψίες της προς εκείνη, χωρίς να διαθέτει αποδείξεις ή να μπορέσει να επιβεβαιώσει τις υποψίες της αργότερα. Οι σχέσεις της Γώγου με τις αστυνομικές αρχές δεν ήταν ποτέ καλές· το 1986 είχε μηνύσει τον υπουργό Δημόσιας Τάξης επειδή χτυπήθηκε από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης. Η Γώγου συνήθιζε να δηλώνει: «Από τη στιγμή που δεν μας αφήνουν να φτιάξουμε τη ζωή, θα χαλάσουμε αυτό που υπάρχει και θα βγει το καινούργιο μετά».

Η Κατερίνα Γώγου άφησε την τελευταία της πνοή στις 3 Οκτωβρίου 1993, μέσα στο ασθενοφόρο που τη μετέφερε στο «Ιπποκράτειο» της Αθήνας. Βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και αντιμετώπιζε προβλήματα με τα ναρκωτικά. Ωστόσο, χρειάστηκαν δύο ημέρες για την αναγνώριση του πτώματός της, καθώς ένας φίλος που τη συνόδευε στις Πρώτες Βοήθειες εξαφανίστηκε αμέσως μετά τον θάνατό της.