Καισαριανή: Κουτούκι και ξερό ψωμί
Φανταζόσασταν ποτέ ότι στο κέντρο, σχεδόν, της Αθήνας, θα μπορούσατε να περπατήσετε σε χαραγμένα μονοπάτια μέσα στο δάσος, να απολαύσετε τη φύση, να δοκιμάσετε τις επιδόσεις σας σε extreme sports και μετά από όλα αυτά να καταλήξετε σε φιλόξενα κουτούκια και μεζεδοπωλεία; Κι όμως… Η Καισαριανή, ανατρέποντας την έννοια του outsider, μας δηλώνει σθεναρά την παρουσία της, εκπλήσσοντάς μας ευχάριστα!
Χαμηλά σπίτια, γραφικές πόρτες, στενά δρομάκια. Με λίγα λόγια, γειτονιά. Η πρώτη λέξη που μου ήρθε στο μυαλό, μόλις περπάτησα στους δρόμους της Καισαριανής· της συνοικίας που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Αθήνας και συνορεύει με το Παγκράτι και τον Βύρωνα, τον Υμηττό και το δήμο Ζωγράφου. Με ανεξίτηλα ακόμη τα σημάδια από την εποχή του ’20 -τότε που κύμα Μικρασιατών προσφύγων εγκαταστάθηκε στην περιοχή, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο- η Καισαριανή είναι πολλά περισσότερα απ’ όσα φαίνονται με την πρώτη ματιά. Είναι ιστορία, είναι πολιτισμός, είναι ζεστοί άνθρωποι. Αδιαμφισβήτητα είναι και φύση, με τον Υμηττό να «ελέγχει» τα πάντα με το βλέμμα του, είναι όμως και «μεζεδοβασίλισσα», καθώς μικρά κουτουκάκια και παραδοσιακές ψαροταβέρνες ξεπηδούν σαν τα μανιτάρια σε κάθε της δρόμο. Είναι, λοιπόν, η καλύτερη επιλογή για να γεμίσετε τις ελεύθερες Κυριακές σας με εικόνες που ποικίλλουν και «γράφουν» τόσο στον φωτογραφικό φακό, όσο και στη μνήμη.
«ΕΚΕΙ ΨΗΛΑ ΣΤΟΝ ΥΜΗΤΤΟ…
… υπάρχει ένα μυστικό», λέει ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι. Αυτό το μυστικό, λοιπόν, αναζητούν οι ορδές κόσμου που συρρέουν από κάθε γωνιά του λεκανοπέδιου όχι μόνο τα σαββατοκύριακα, αλλά και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας, κλέβοντας λίγο χρόνο από τη ρουτίνα της καθημερινότητάς τους. Το ίδιο έκανα κι εγώ το πρωί της περασμένης Κυριακής, και σας προτείνω ανεπιφύλακτα να ακολουθήσετε τα βήματά μου. Με σύμμαχό μου τον ήλιο, επιδόθηκα σε μία mini εξερεύνηση αυτού του πνεύμονα οξυγόνου της Αθήνας. Περπάτησα στα χαραγμένα μονοπάτια από τη Μονή Καισαριανής -που είναι χτισμένη στις αρχές του 12ου αι. και αφιερωμένη επίσης στα Εισόδια της Θεοτόκου-, μέχρι την Καλοπούλα, όπου λειτουργεί δημοτικό αναψυκτήριο μέσα στο δάσος. Δεν υπήρχε καλύτερη διαδρομή για να απολαύσω τη φύση που με περιέβαλλε, μιας και περισσότερα από 600 είδη φυτών και 100 είδη πουλιών και ζώων συνθέτουν τη χλωρίδα και πανίδα του ορεινού όγκου. Δίπλα μου, ποδηλάτες «όργωναν» το βουνό μέσα από τις κακοτράχαλες και μη διαδρομές του, προσφέροντας με τις φιγούρες και τις ακροβασίες τους ένα μοναδικό θέαμα. Η θέα που ανοιγόταν μπροστά μου, ωστόσο, ήταν η απόλυτη πρωταγωνίστρια… Το λεκανοπέδιο της Αττικής απλωνόταν στα πόδια μου, ενώ η ματιά μου έφτανε έως τον Σαρωνικό. Αποτύπωσα φωτογραφικά τη στιγμή και έβαλα πλώρη προς τον… πολιτισμό!
Η ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΜΕ
Κατηφορίζοντας την Εθνικής Αντιστάσεως, την κεντρική λεωφόρο της Καισαριανής, αισθάνθηκα ότι βρίσκομαι σε μια ακόμη συνηθισμένη συνοικία της Αθήνας. Πολυκατοικίες, εμπορικά καταστήματα, φανάρια, κίνηση. Ωστόσο, έκανα λάθος. Μεγάλο λάθος για την ακρίβεια. «Για να ανακαλύψεις το αυθεντικό της πρόσωπο, πρέπει να την περπατήσεις», μου είπε ένας βέρος Καισαριανώτης, και έτσι ακολούθησα τη συμβουλή του. Πράγματι, είχε δίκιο. Γραφικές γωνιές, στενά δρομάκια , παλιές κατοικίες, μπουγάδες απλωμένες στο σκοινί προβάλλουν δειλά πίσω από τις νεόδμητες πολυκατοικίες, σε μια προσπάθεια να διασώσουν ακόμη το στοιχείο της παραδοσιακής γειτονιάς και της απλής καθημερινότητας. Εδώ ο χρόνος νομίζεις ότι κυλά νωχελικά, μεταφέροντας την ψυχή σε παλιούς αγαπημένους καιρούς, τότε που το άγχος και το στρες δεν υπήρχαν στη ζωή μας.
ΑΥΡΑ ΙΩΔΙΟΥ
Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η Καισαριανή -για τους περισσότερους- είναι τα κουτούκια και οι ψαροταβέρνες της. Και δικαίως, βέβαια. Εδώ, της Κυριακής τα μεσημέρια κυρίως, επικρατεί το αδιαχώρητο. Ποιος δεν γνωρίζει την ψαροταβέρνα της Κυρα-Ζωής, που λειτουργεί στην Πλατεία Αναγεννήσεως (κατά κόσμον Πλατεία Καισαριανής) από το 1982; Ζητήστε την παέλια με τα θαλασσινά, φυσικά από τα χέρια της ίδιας, και θα ενθουσιαστείτε (Πλ. Αναγεννήσεως 5, τηλ. 210 7237900). Ποιος αγνοεί την ύπαρξη της Τράτας, ακριβώς δίπλα; Η φήμη της ψαρόσουπας και τα φρέσκα ψάρια που τα διαλέγετε μόνοι σας από τη βιτρίνα-ψυγείο στην είσοδο του μαγαζιού, έχει κάνει το γύρο όλου του λεκανοπεδίου (Αναγεννήσεως 7-9, τηλ. 210 7291533). Όσο για την Μπόμπαινα λίγο πιο πάνω (Αναξαγόρα 46 & Βρυούλων, τηλ. 210 2107213267), οι συστάσεις είναι περιττές. Σύσσωμη η ελίτ της Αττικής μαζεύεται εδώ προκειμένου να προλάβει τον φρέσκο αστακό και την καραβίδα, που αμφότερα σερβίρονται στο πιάτο σας κατευθείαν από τα δίχτυα των ψαράδων του Αιγαίου.
ΛΙΓΟ ΚΡΑΣΙ ΑΚΟΜΗ
Τι να πει κανείς για τα κουτούκια της Καισαριανής; Έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα στην περιοχή, δίνοντάς της ένα χαρακτήρα πιο λαϊκό, αυθεντικό θα έλεγα σωστότερα. Γιατί στην πραγματικότητα αυτή είναι και η ουσία της: οι ανεπιτήδευτες στιγμές που θα ζήσετε ερχόμενοι εδώ. Μεζέδες, κρασάκι, ελληνική μουσική. Τι άλλο να ζητήσετε για το μεσημέρι σας; Εσείς θα βάλετε μόνο την καλή παρέα και τα υπόλοιπα αφήστε τα στους ειδικούς. Πιστέψτε με, ξέρουν πώς να σας καλομάθουν. Από πού να πρωτοξεκινήσω; Το Δωδεκάθεον (Πλ. Αναγεννήσεως 2, τηλ. 210 7292085) σας ξελογιάζει με τις γευστικές προτάσεις του, ενώ σας διασκεδάζει με ζωντανή μουσική τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου. Στο Κουτούκι του Καλλίνικου (Πλ. Αναγεννήσεως 3, τηλ. 210 7234568 & Ηρώων Πολυτεχνείου 109-111, τηλ. 210 7235107) λαχταριστοί μεζέδες όπως γεμιστά μανιτάρια, κοτόπουλο κρασάτο και φυσικά τα φημισμένα παϊδάκια του, έχουν την τιμητική τους. Σε αυτό της Λυδίας (Λυδίας 35, τηλ. 210 7230586, κιν. 6939 687494) αφήστε τον κο Ηλία να σας εξιστορήσει την ιστορία του μαγαζιού, αλλά και να σας δώσει τον ακριβή ορισμό του κουτουκιού, όσο εσείς απολαμβάνετε ποικιλία ορεκτικών και κρεατικών. Για ανατολίτικες γεύσεις προτιμήστε τη Βουρλιωτίνα (Βασ. Αλεξάνδρου 10 & Υμηττού, τηλ. 210 7291545). Οι μικρασιατικές προτάσεις της, όπως τα σουτζουκάκια, γίνονται ανάρπαστες, την ώρα που στο Κελάρι του Γάτου (Μιχ. Καραολή 69, τηλ. 210 7226996) τα μαγειρευτά και το κρασί από το κελάρι κάνουν πάταγο. Όσο για τον Τσομπανάκο; Είναι από τις παλιότερες ταβέρνες της Καισαριανής -μιας και λειτουργεί από τη δεκαετία του ’50- και σας μυεί στον κόσμο της απόλυτης κρεατοφαγίας, με πρωταγωνιστές τα λαχταριστά παϊδάκια του (Ανακρέοντος 2, τηλ. 210 7248441). Για εσάς, ωστόσο, που αναζητάτε κάτι διαφορετικό, το Ρακάκι (Μοσχονησίων 2-4, τηλ. 210 7237457) αποτελεί την ιδανικότερη επιλογή, καθώς σερβίρει την… Κρήτη στο πιάτο σας.
Η ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΘΕΛΟΥΜΕ
Αυτή είναι, λοιπόν, η Καισαριανή του σήμερα· μια γειτονιά. Συγκεκριμένα, η γειτονιά που αφήσαμε πίσω μας όταν μετακομίσαμε στη «ζούγκλα» της πρωτεύουσας. Η γειτονιά που όλοι αναζητάμε, όταν θέλουμε να νιώσουμε ζεστασιά και οικειότητα! Η γειτονιά που κοιτάζει το μέλλον κατάματα, αρνούμενη όμως να αλλάξει χαρακτήρα και εικόνα και να αλλοιώσει την ιστορία και το παρελθόν της. Η Καισαριανή είναι η γειτονιά ΟΛΩΝ ΜΑΣ.