04/11/1918: Στο δρόμο για τη δημιουργία του ΚΚΕ – Συνέρχεται το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ στον Πειραιά

Το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα με τη δική του ιστορία στην χώρα μας τα τελευταία 106 χρόνια, με το ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος) να έχει κάνει την αρχή τον Νοέμβριο του 1918 για ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της ελληνικής πολιτικής σκηνής ως πυλώνας της Αριστεράς.

Τον Νοέμβριο του 1918, στον Πειραιά, έλαβε χώρα το Α’ Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο, από το οποίο ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ), ο πρώτος κομματικός σχηματισμός της Αριστεράς στην Ελλάδα με συνεχή παρουσία μέχρι σήμερα. Στις 12 Απριλίου 1920, το κόμμα μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (Κομμουνιστικό) – ΣΕΚΕ(Κ), όταν εντάχθηκε στην Γ’ Διεθνή, και στις 3 Δεκεμβρίου 1924 σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ).

Διαβάστε επίσης: Το γνωρίζατε αυτό; Πως η Νέα Δημοκρατία έκλεψε το όνομά της από το… ΚΚΕ;

Ένα χρόνο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία (25 Οκτωβρίου 1917 με το παλαιό ημερολόγιο), και υπό την επιρροή της, διάφορες διάσπαρτες σοσιαλιστικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας αποφάσισαν να συγκληθεί συνέδριο με στόχο τη συνένωσή τους σε ενιαίο κόμμα.

Όλα όσα αποφασίστηκαν στο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ

Το Α’ Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο, όπως ονομάστηκε, πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 10 Νοεμβρίου 1918 στα γραφεία του Συνδέσμου Μηχανικών Ατμόπλοιων στον Πειραιά. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε μόλις τελειώσει με την παράδοση της Γερμανίας, ενώ η Ελλάδα βίωνε ακόμη τις συνέπειες του Εθνικού Διχασμού.

Στο συνέδριο συμμετείχαν 43 αντιπρόσωποι από διάφορες πόλεις: Θεσσαλονίκη (Αβραάμ Μπεναρόγια, Κ. Αντωνίου, Χ. Μπενρουμπή, Π. Πέτρου, Αλμπέρτο Αρδίτι), Πειραιά (Μιχαήλ Σιδέρης, Γιώργος Πισπίνης), Αθήνα (Δημοσθένης Λιγδόπουλος, Νίκος Δημητράτος, Σπύρος Κομιώτης, Ν. Δαμίγος, Φρ. Πετρούσκα, Αρίστος Αρβανίτης, Σταμάτης Κόκκινος, Νίκος Γιαννιός, Μιχαήλ Οικονόμου, Α. Χατζημιχάλης), Καβάλα (Αντώνιος Πεχνάς), Κέρκυρα (Φρ. Τζουλάτι), Βόλο (Π. Μπαλαμπανίδης, Λ. Χατζής) και Λάρισα (Ι. Στυλιανού, Α. Κορούκλης).

Στο συνέδριο συμμετείχαν δύο σοσιαλιστές βουλευτές, ο Αριστοτέλης Σίδερις και ο Αλβέρτος Κουριέλ, που εκλέχθηκαν με τη «Φεντερασιόν» στη Θεσσαλονίκη, ένας ανεξάρτητος σοσιαλιστής, ο Παναγής Δημητράτος, καθώς και οι εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, Μιχαήλ Μαχαίρας και Ευάγγελος Ευαγγέλου. Αίσθηση προκάλεσε η απουσία παλαιών σοσιαλιστών, όπως του Πλάτωνα Δρακούλη, πρωτεργάτη του σοσιαλισμού στην Ελλάδα.

Στο συνέδριο εκφράστηκαν όλες οι διαφορετικές τάσεις του εγχώριου εργατικού – σοσιαλιστικού κινήματος. Τρεις τάσεις διαμορφώθηκαν εντέλει: οι αριστεροί σοσιαλιστές (Δημοσθένης Λιγδόπουλος, Νίκος Δημητράτος, Σπύρος Κομιώτης, Μιχαήλ Οικονόμου), οι δεξιοί (Νίκος Γιαννιός, Παναγής Δημητράτος, Αριστοτέλης Σίδερις) που υποστήριζαν σοσιαλδημοκρατικές θέσεις, και το «Κέντρο», μια συμβιβαστική τάση με κύριους εκπροσώπους τον Αβραάμ Μπεναρόγια και τον Σταμάτη Κόκκινο. Μετά από έντονες συζητήσεις και διαφωνίες, επικράτησαν οι απόψεις των αριστερών σοσιαλιστών, κάτι που καθορίστηκε και στο πρόγραμμα του νέου κόμματος.

Το Συνέδριο επικύρωσε το «Ιδρυτικό Ψήφισμα του ΣΕΚΕ» και το «Πρόγραμμα των Σημερινών Απαιτήσεων». Ο σκοπός του ΣΕΚΕ, βάσει του Καταστατικού του, ήταν η «μετατροπή της παραγωγής από πλουτοκρατική σε σοσιαλιστική» μέσω της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής. Άμεσοι στόχοι του προγράμματος περιλάμβαναν την κατάργηση της βασιλείας, τον εκδημοκρατισμό των τριών εξουσιών και την εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας ως μεταβατικό στάδιο προς τη σοσιαλιστική πολιτεία. Επίσης, προωθούσε την ψήφο για τις γυναίκες, την οκτάωρη εργασία, κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία, την εθνικοποίηση των τσιφλικιών και των μοναστηριακών κτημάτων και το διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας. Το συνέδριο υιοθέτησε αντιπολεμικές θέσεις και το σύνθημα «αποχή από κάθε πόλεμο».

Από το συνέδριο αναδείχθηκαν τα καθοδηγητικά όργανα του νέου κόμματος. Η Κεντρική Επιτροπή αποτελείτο από τους Αρίστο Αρβανίτη, Δημοσθένη Λιγδόπουλο, Μιχαήλ Σιδέρη, Σταμάτη Κόκκινο και Νίκο Δημητράτο, ενώ η Εξελεγκτική Επιτροπή περιλάμβανε τους Αβραάμ Μπεναρόγια, Γιώργο Πισπίνη και Σπύρο Κομιώτη. Το δημοσιογραφικό όργανο του νέου κόμματος ήταν η εφημερίδα «Εργατικός Αγώνας» και από το 1921 ο «Ριζοσπάστης».