Εποχή απόλυτης ηγεµονίας Τραµπ στις ΗΠΑ και στον… πλανήτη!

Η σαρωτική επιστροφή του Ντόναλντ Τραµπ στην εξουσία, που εξασφάλισε παράλληλα στο κόµµα του τον έλεγχο του Κογκρέσου, προοιωνίζεται µια δεύτερη θητεία χωρίς θεσµικά αντίβαρα, µε αφοσιωµένους συνεργάτες του στη νέα κυβέρνηση.

Η επόµενη µέρα φαντάζει δύσκολη για σύµµαχες χώρες, όπως η Ουκρανία, που βλέπουν να πλησιάζει το τέλος της αµερικανικής στρατιωτικής βοήθειας. Aδηλο είναι το µέλλον του ΝΑΤΟ, πλήρως ικανοποιηµένη είναι η ηγεσία του Ισραήλ, ενώ οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ανησυχούν για την τύχη της προσπάθειας να καταπολεµηθεί η κλιµατική αλλαγή. Παρά τον τοξικό λόγο του, ο Τραµπ κέρδισε και τη λαϊκή ψήφο, καθώς η επικέντρωσή του στην οικονοµία και στη µετανάστευση απέδωσε καρπούς. Αντιθέτως, η αντιπρόεδρος Κάµαλα Χάρις δεν κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους για τις αποστάσεις που πήρε από τη διακυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και η επιλογή της να καταστήσει κυρίαρχο ζήτηµα στον προεκλογικό αγώνα τις αµβλώσεις δεν συσπείρωσε τις γυναίκες.

Επέζησε µιας καταδίκης, µιας σειράς παραποµπών, µιας σφαίρας και άλλης µιας απόπειρας, αλλά και της πρωτόγνωρης στην αµερικανική ιστορία αλλαγής αντιπάλου λίγο πριν από την εκπνοή της προεκλογικής κούρσας. Και επανήλθε δριµύτερος, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία των ψήφων, τον µαγικό αριθµό 270 των εκλεκτόρων, άρα και την προεδρία, καθώς και τον έλεγχο του Κογκρέσου για το κόµµα του. Είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα πολιτικά comeback ενός προέδρου που εθεωρείτο τελειωµένος µετά την κατακραυγή για την υποκίνηση της βίαιης εισβολής στο Καπιτώλιο το 2021.

Πολιτικοί αναλυτές, Αµερικανοί και διεθνείς, αναρωτιούνται πώς συνέβη αυτό, πώς κατάφερε δηλαδή να χειραγωγήσει τους φόβους των ψηφοφόρων για την οικονοµία και τη µετανάστευση για να επικρατήσει της Κάµαλα Χάρις, δεύτερης γυναίκας αντιπάλου του που ηττάται από τον Ντόναλντ Τραµπ µετά τη Χίλαρι Κλίντον.

«Αυτοεξόριστος στη Φλόριντα, παραπεµφθείς δις στη ∆ικαιοσύνη, έπαιζε γκολφ και αρνείτο να δεχθεί την ήττα του 2020. Η φωνή του στα social media σίγησε µετά την 6η Ιανουαρίου 2021 καθώς το Τwitter επικαλέστηκε τον κίνδυνο περαιτέρω υποκίνησης σε βία», γράφουν οι Νew Υork Times σε ανάλυση του φαινοµένου Τραµπ. Και όµως, κατάφερε να προσεταιριστεί τον ιδιοκτήτη του πρώην Τwitter, νυν Χ, Eλον Μασκ, ως βασικό χρηµατοδότη της καµπάνιας του, υποσχόµενος µάλιστα τη συµµετοχή του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γη στην επόµενη κυβέρνησή του.

Ο χθεσινός εκλογικός του θρίαµβος δηµιουργεί τις συνθήκες γι’ αυτό που πολλοί φοβούνταν: µια δεύτερη θητεία χωρίς θεσµικά αντίβαρα ούτε ανθρώπους του κατεστηµένου γύρω του να αναχαιτίζουν τις σπασµωδικές και συχνά καταστροφικές αποφάσεις του.

Είναι βέβαιο ότι στο πλευρό του θα βρεθούν άνθρωποι που του είναι απολύτως πιστοί, όπως ο συνωµοσιολόγος Ρόµπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος αποσύρθηκε από την προεκλογική µάχη υπέρ του, ή ο πρώην υπεύθυνος στρατηγικού σχεδιασµού του Στιβ Μπάνον, ο οποίος πήγε φυλακή για χάρη του.

Στον χάρτη µε τις µετακινήσεις ψηφοφόρων απεικονίζεται ανάγλυφα το κόκκινο κύµα. Ο Τραµπ βελτίωσε τις επιδόσεις του σε σχέση µε το 2020 σε συνολικά 2.367 κοµητείες, ενώ αυτές µειώθηκαν µόλις σε 240. Κέρδισε τη Φλόριντα µε 13% διαφορά, δηλαδή δέκα µονάδες παραπάνω σε σύγκριση µε το 2020. Oι ισπανόφωνοι στράφηκαν προς τον Τραµπ αλλάζοντας εντελώς εκλογική συµπεριφορά σε σχέση µε την προηγούµενη αναµέτρηση, όταν είχαν ψηφίσει υπέρ του Μπάιντεν σε ποσοστό 59% έναντι 36% για τον Τραµπ. Στις εκλογές της Τρίτης, αντιθέτως, η διαφορά του 23% συρρικνώθηκε στο 10%, σύµφωνα µε το CNN.

Η δεξιά στροφή είναι έκδηλη ακόµη και σε πολιτείες στις οποίες προηγήθηκε η Κάµαλα Χάρις. Η αγωνία για µια δεύτερη προεδρία Τραµπ χωρίς αναστολές ήταν διάχυτη στις συµµαχικές χώρες της Ουάσιγκτον µε πρώτη την Ουκρανία, η οποία ανησυχεί πως η νίκη του θα σηµάνει το τέλος της αµερικανικής στρατιωτικής βοήθειας. Με ανάρτησή του στο Χ, ο πρόεδρος της χώρας, Βολοντίµιρ Ζελένσκι, εξέφρασε την ελπίδα για στενή συνεργασία ΗΠΑ – Ουκρανίας προκειµένου να µπει ένα τέλος στη ρωσική αγριότητα κατά της Ουκρανίας. O Tραµπ έχει πλέξει το εγκώµιο των αυταρχικών ηγετών της Κίνας, της Βόρειας Κορέας και της Ρωσίας, αδιαφορώντας ταυτόχρονα για δηµοκρατικούς πολιτικούς παραδοσιακούς εταίρους της Ουάσιγκτον σε Ευρώπη και Ασία. Ερώτηµα παραµένει ποια στάση θα κρατήσει έναντι του ΝΑΤΟ, ενώ στη Μέση Ανατολή δεν έχει επιδείξει κάποια ιδιαίτερη διάθεση να κατευνάσει τις περιφερειακές εντάσεις µεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αποφύγει να ασκήσει πιέσεις στον Μπέντζαµιν Νετανιάχου πριν από τις εκλογές παρά την ενόχλησή της για θέµατα όπως η παρεµπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, η σύγκρουσή του µε τον ΟΗΕ, η κωλυσιεργία του για τη σύναψη συµφωνίας απελευθέρωσης των οµήρων και η υποστήριξη της κυβέρνησής του στους βίαιους εποίκους της ∆υτικής Οχθης. Ωστόσο, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ήταν από τους πρώτους που συνεχάρησαν τον Τραµπ, µε τον οποίο διατηρεί στενή προσωπική σχέση. Η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο αναµένεται, λοιπόν, να ενισχύσει περαιτέρω την ισραηλινή επιθετικότητα. «Πρόκειται για σοβαρό πλήγµα στη δράση κατά της κλιµατικής αλλαγής, αλλά δεν µπορούµε και δεν θα το κάνουµε, να σταµατήσουν τις αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη για την πλήρη απανθρακοποίηση της οικονοµίας και την εκπλήρωση των στόχων του Παρισιού», σχολίασε η Κριστιάνα Φιγκουέρες, πρώην επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίµα από το 2010 έως το 2016.

«Πρέπει να αποδεχθούµε το αποτέλεσµα, είτε µας αρέσει είτε όχι», σχολίασε η πρώην Ρεπουµπλικανή γερουσιαστής Λιζ Τσέινι, η οποία υποστήριξε προεκλογικά τη Χάρις υπό τον φόβο για το µέλλον της δηµοκρατίας στις ΗΠΑ.

Αδηλο είναι το µέλλον της χώρας, εξάλλου, σε ζητήµατα εσωτερικής πολιτικής, αφού έχει υποσχεθεί ότι θα απελάσει όλους τους παράτυπους µετανάστες, θα θεσπίσει δασµούς 20% σε όλα τα είδη εισαγωγής και θα περιορίσει ή θα απαγορεύσει πλήρως τις αµβλώσεις. Παράλληλα, θα επιχειρήσει να ελέγξει πλήρως τη ∆ικαιοσύνη µε διορισµούς ηµέτερων, ενδεχοµένως και στο Ανώτατο ∆ικαστήριο, το οποίο ούτως ή άλλως ελέγχει.

Η Κάµαλα Χάρις δεν κατάφερε να ξεφύγει από το αρνητικό φορτίο που είχε η σύνδεσή της µε την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, µια από τις λιγότερο δηµοφιλείς των τελευταίων δεκαετιών. Επιχείρησε ανεπιτυχώς να πείσει το εκλογικό σώµα ότι δεν αποτελεί συνέχεια ενός προέδρου του οποίου υπήρξε αντιπρόεδρος. Ηταν ένα «πολιτικό άλµπατρος» που βάραινε µε τη σκιά του την εκστρατεία της. Ούτε οι αµβλώσεις στάθηκε επαρκές διακύβευµα προκειµένου να συσπειρώσει η Χάρις τις γυναίκες σε πρωτόγνωρους αριθµούς, όπως ήλπιζαν οι ∆ηµοκρατικοί. Πράγµατι, το χάσµα µεταξύ των δύο φύλων ήταν µεγάλο, αλλά όχι πολύ µεγαλύτερο σε σχέση µε την προηγούµενη αναµέτρηση. Πολλοί προβλέπουν τώρα ότι το ∆ηµοκρατικό Κόµµα θα περιέλθει σε βαθιά κρίση µε ζυµώσεις για τη µελλοντική ιδεολογική του πορεία, αλλά και κριτική στην ολιγωρία του Μπάιντεν να αποσυρθεί εγκαίρως από την κούρσα και να ανοίξει τον δρόµο για συντεταγµένες προκριµατικές διαδικασίες.

Οσµιζόµενος το πρόβληµα της υποψηφιότητας Χάρις, ένας από τους παραδοσιακούς υποστηρικτές των ∆ηµοκρατικών, ο ιδρυτής της Αmazon Τζεφ Μπέζος, ο οποίος είχε συγκρουστεί µε τον Τραµπ κατά την πρώτη θητεία του, αποφάσισε να µην πάρει θέση η εφηµερίδα του «Ουάσιγκτον Ποστ» στις εκλογές του Νοεµβρίου. Η απόφαση προκάλεσε εσωτερική κρίση στην εφηµερίδα και παραιτήσεις συντακτών, ενώ πολλοί αναλυτές διέβλεψαν ότι ο µεγιστάνας δεν θέλει να χάσει την εύνοια ενός πιθανού προέδρου µε δεδοµένο ότι εκκρεµούν αναθέσεις σε εταιρείες του. Χθες ο Μπέζος συνεχάρη τον Τραµπ για το εντυπωσιακό πολιτικό comeback του και την αποφασιστική νίκη του. «Καµία άλλη χώρα δεν έχει µεγαλύτερες ευκαιρίες», έγραψε σε ανάρτησή του και ευχήθηκε «κάθε επιτυχία στην ηγεσία του και τη συσπείρωση της Αµερικής που όλοι αγαπάµε».

Πολιτικοί αναλυτές αναρωτιούνται πώς πέτυχε να χειραγωγήσει τους φόβους των ψηφοφόρων για την οικονοµία και τη µετανάστευση ώστε να επικρατήσει.

∆ηλώσεις Χάρις

Με ένα τηλεφώνηµα, η Κάµαλα Χάρις παραδέχθηκε χθες το απόγευµα (ώρα Ελλάδος) την ήττα της στον Ντόναλντ Τραµπ και τον συνεχάρη για την εκλογική του νίκη, αναφέρει η Washington Post, επικαλούµενη έναν σύµβουλο της απερχόµενης αντιπροέδρου.

Λίγες ώρες αργότερα, η Χάρις εµφανίστηκε στην είσοδο του Πανεπιστηµίου Χάουαρντ στην Ουάσιγκτον από όπου απευθύνθηκε σε πλήθος συγκεντρωµένων. «Οι εκλογές τελείωσαν αλλά δεν τελειώνει η δύναµή µας», δήλωσε, ενώ πρόσθεσε πως «είµαστε πιστοί στο σύνταγµα της χώρας και θα συνεχίσουµε να δίνουµε µάχη για τη ∆ηµοκρατία και το κράτος δικαίου».

Αγνωστο ποια στάση θα κρατήσει έναντι του ΝΑΤΟ, ενώ η Ουκρανία ανησυχεί ότι η νίκη του θα σηµάνει το τέλος της αµερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.