Σε «τεντωμένο σχοινί» η Νότια Κορέα: Ποιος είναι ο πρόεδρος που κήρυξε το στρατιωτικό νόμο για ένα πραξικόπημα-φιάσκο

Ο πρόεδρος Γιουν Σοκ Γέολ της Νότιας Κορέας αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις για παραίτηση, μετά την αιφνιδιαστική ανακοίνωση στρατιωτικού νόμου κατά τη διάρκεια βραδινής ομιλίας την Τρίτη (3/12).

Ο ίδιος χαρακτήρισε την απόφαση αναγκαία για την προστασία της φιλελεύθερης δημοκρατίας της χώρας από «αντικρατικές δυνάμεις» και «απειλές που προέρχονται από τη Βόρεια Κορέα». Ωστόσο, δεν παρουσίασε συγκεκριμένα στοιχεία για ενδεχόμενη απειλή από τη Βόρεια Κορέα, παρά την πυρηνική της ισχύ, εστιάζοντας κυρίως στους εσωτερικούς πολιτικούς του αντιπάλους.

Το στρατιωτικό διάταγμα έξι σημείων που εξέδωσε περιλάμβανε την απαγόρευση πολιτικών δραστηριοτήτων και κομμάτων, «ψευδούς προπαγάνδας», απεργιών και «συγκεντρώσεων που προκαλούν κοινωνική αναταραχή». Επιπλέον, έθεσε όλα τα μέσα ενημέρωσης υπό τον έλεγχο του στρατιωτικού νόμου, ενώ διέταξε το σύνολο του ιατρικού προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των απεργών γιατρών, να επιστρέψει στην εργασία εντός 48 ωρών.

Η κίνηση αντιμετωπίστηκε με έντονη κατακραυγή και αποδοκιμάστηκε ευρέως. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Λι Τζε-Μιουνγκ, ο οποίος έχασε οριακά τις εκλογές του 2022 από τον κ. Γιουν, χαρακτήρισε «παράνομο» το μέτρο και παρότρυνε τους πολίτες να πάνε να διαδηλώσουν μπροστά στη Βουλή.

Παρά την ανάπτυξη ελικοπτέρων στην οροφή του κτιρίου της Βουλής, 190 βουλευτές κατάφεραν να εισέλθουν στο κτίριο και προχώρησαν σε ψηφοφορία απορρίπτοντας του διακήρυξη του Γιουν και ζητώντας την άρση του στρατιωτικού νόμου. Στους δρόμους χιλιάδες πολίτες διαμαρτύρονταν και φώναζαν για τη σύλληψη του προέδρου, ενώ ακόμη και το κυβερνών κόμμα κάλεσε τον πρόεδρο Γιουν να άρει το διάταγμα.

Με βάση το Σύνταγμα της Νότιας Κορέας, εάν η πλειοψηφία των βουλευτών απορρίψει την επιβολή στρατιωτικού νόμου, τότε αυτός θα πρέπει να αποσυρθεί. Σημειώνεται ότι το κόμμα του Νοτιοκορεάτη προέδρου (People Power Party-PPP) δεν έχει πια την πλειοψηφία στη Bουλή, όπου κυριαρχεί το Δημοκρατικό Κόμμα (Democratic Party-DPK) με 170 έδρες σε σύνολο 300. Συγκριτικά, οι έδρες του PPP δεν ξεπερνούν τις 110.

Το ενδεχόμενο ο Γέολ να παραμείνει στην προεδρία της χώρας σαν να μην έγινε τίποτα, είναι πια εξαιρετικά αμφίβολο. Από την άλλη πλευρά, πιθανότερα θα πρέπει να θεωρούνται τα ενδεχόμενα της (αναγκαστικής) παραίτησης ή της αποπομπής του.

Ο πρόεδρος Γιουν «είναι καταδικασμένος να βρεθεί αντιμέτωπος με διώξεις», σημειώνει ο Rory Green, οικονομολόγος στην εταιρεία ερευνών TS Lombard, ο οποίος έχει εργαστεί για σχεδόν μια δεκαετία στην Ασία, όπως μεταδίδει το Bloomberg. Στη συνέχεια θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές, πιθανότατα στις αρχές του β’ τριμήνου του 2025, προσθέτει ο ίδιος, με το κόμμα των Δημοκρατικών που είναι σήμερα στην αντιπολίτευση να είναι το φαβορί να νικήσει.

Ο Γιουν άλλωστε έχει να αντιμετωπίσει φωνές τόσο στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, που αντιτάχθηκε στην απόφαση του ζητώντας εξηγήσεις, καθώς και την οργή της αντιπολίτευσης που απαιτεί την παραίτηση του.

Η παράταξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Νότια Κορέα ανακοίνωσε σήμερα πως θα κάνει μήνυση για «ανταρσία» στον πρόεδρο της χώρας Γιουν Σοκ-γελ και κορυφαία στελέχη των δυνάμεων ασφαλείας.

«Θα καταθέσουμε μήνυση για ανταρσία» εναντίον του κ. Γιουν, των υπουργών Άμυνας και Εσωτερικών και «προσωπικοτήτων-κλειδιών του στρατού και της αστυνομίας», ιδίως των αρμόδιων για την εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου —πρόκειται για πτέραρχο και τον αρχηγό της αστυνομίας—, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου την οποία έδωσε στη δημοσιότητα το Δημοκρατικό Κόμμα.

Την ίδια στιγμή ο επικεφαλής του κυβερνώντος Κόμματος της Λαϊκής Εξουσίας Χαν Ντονγκ-χουν κάλεσε να αποπεμφθεί ο υπουργός Άμυνας Κιμ Γιονγκ-χιουν και να παραιτηθούν όλα τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης του προέδρου Γιουν.

Ο κ. Χαν είπε ακόμη πως εισηγήθηκε ο κ. Γιουν να αποπεμφθεί από το κόμμα, αλλά τα στελέχη της παράταξης δεν συναινούν, εξέφρασαν διάφορες απόψεις.

«Κορυφαίοι συνεργάτες του κ. Γιουν», ανάμεσά τους ο γενικός γραμματέας της προεδρίας Τζονγκ Τζιν-σοκ, «υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους μαζικά», σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Yonhap, μεταδίδει το ΑΠΕ. Η προεδρία της Νότιας Κορέας δεν απάντησε αμέσως όταν της ζήτησε σχόλιο για την πληροφορία το Γαλλικό Πρακτορείο.

Στο μεταξύ, η μεγαλύτερη συνομοσπονδία συνδικάτων στη Νότια Κορέα ανακοίνωσε σήμερα πως προκηρύσσει «γενική απεργία επ’ αόριστον» ώσπου να υποβληθεί παραίτηση από τον πρόεδρο Γιουν Σοκ-γελ.

Η συνομοσπονδία κορεατικών συνδικάτων, η οποία μετρά όχι λιγότερα από 1,2 εκατ. μέλη, χαρακτήρισε «παράλογο και αντιδημοκρατικό μέτρο» την κίνηση που αποπειράθηκε ο κ. Γιουν, προσθέτοντας πως με αυτήν «υπέγραψε το τέλος» της εξουσίας του.

Η απόφαση του Προέδρου Γιουν να κηρύξει στρατιωτικό νόμο θεωρήθηκε από τους αναλυτές ένα αμφιλεγόμενο και ριψοκίνδυνο βήμα, με υψηλές πιθανότητες να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα αντί να επιτύχει το στόχο της επιστροφής σε στρατιωτικά καθεστώτα του παρελθόντος. Κρατώντας το κόμμα του και την κυβέρνησή του στο σκοτάδι, ο Γιουν προκάλεσε σύγχυση και χάος, που τον άφησαν πολιτικά απομονωμένο, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τη διαχείριση της κατάστασης.

Παρά την άμεση υποχώρησή του μέσα σε λίγες ώρες, η άρση του στρατιωτικού νόμου δεν είναι αρκετή για να επουλώσει τη βαθιά πολιτική κρίση που ταλανίζει τη Νότια Κορέα. Ήταν η πρώτη φορά εδώ και πάνω από τέσσερις δεκαετίες που επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος στη χώρα, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους συμμάχους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διατηρούν σχεδόν 30.000 στρατιώτες στη Νότια Κορέα για την άμυνά της απέναντι στη Βόρεια Κορέα, εξέφρασαν αρχικά σοβαρές ανησυχίες για τη διακήρυξη. Στη συνέχεια, χαιρέτησαν την άμεση άρση του στρατιωτικού νόμου, διαβεβαιώνοντας ότι η κρίση έχει λήξει.

Η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου για τον Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό, Κάθριν Γουέστ, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ζητά «ειρηνική επίλυση της κατάστασης, σύμφωνα με το νόμο και το σύνταγμα της Δημοκρατίας της Κορέας».

Τα Ηνωμένα Έθνη και η Βρετανία εξέφρασαν ανησυχία, ενώ η Κίνα κάλεσε τους υπηκόους της στη χώρα να επιδείξουν σύνεση. Η Μόσχα, που έχει συσφίξει τις σχέσεις της με την Πιονγκγιάνγκ εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, χαρακτήρισε κι αυτή πολύ «ανησυχητική» την κατάσταση. Η Ιαπωνία από την πλευρά της διά στόματος του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα ανέφερε πως παρακολουθεί στενά την κατάσταση με «εξαιρετική και σοβαρή ανησυχία».

Για πολλούς που παρακολουθούν από έξω, το ξαφνικό πολιτικό χάος φαίνεται να έχει έρθει από το πουθενά, μεταδίδει ο Guardian. Αλλά στο εσωτερικό της Νότιας Κορέας, ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Κιμ Μιν Σεόκ είχε προειδοποιήσει τους τελευταίους μήνες ότι ο Γιουν ετοιμάζεται να κηρύξει στρατιωτικό νόμο.

Κορεάτες αναλυτές λένε ότι οι ανησυχίες είχαν αυξηθεί μετά την κάλυψη βασικών στρατιωτικών θέσεων, που σχετίζονται με την άμυνα, την αντικατασκοπεία και τις πληροφορίες για τη Βόρεια Κορέα, από άτομα που αποφοίτησαν από την ίδια σχολή με τον πρόεδρο. Προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, όπως ο Κιμ, υποστηρίζουν ότι αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην επιβολή του στρατιωτικού νόμου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Ποιος είναι ο Γιουν Σουκ Γέολ που επέβαλε στρατιωτικό νόμο

Ο Γιον Σουκ Γέολ είναι αυτός που κήρυξε την Τρίτη (3/12) τον «στρατιωτικό νόμο έκτακτης ανάγκης», κατηγορώντας την αντιπολίτευση της Νότιας Κορέας ότι ελέγχει το κοινοβούλιο και παραλύει την κυβέρνηση με αντικρατικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με το BBC, ο Γέολ ανήκει στο Κόμμα Λαϊκής Εξουσίας και κέρδισε τις προεδρικές εκλογές νικώντας τον αντίπαλό του, Λι Τζέι-Μγιάνγκ, με μόλις 0,7 ποσοστιαίες μονάδες. Πρόκειται για την πιο οριακή εκλογική αναμέτρηση από τότε που η Νότια Κορέα ξεκίνησε τις άμεσες εκλογές το 1987.

Ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος ήρθε αντιμέτωπος με χαμηλά ποσοστά αποδοχής λόγω διαφόρων αντιπαραθέσεων και σκανδάλων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τη σύζυγό του, όπως η φερόμενη χειραγώγηση μετοχών και η ήρθε αντιμέτωπος αποδοχή μιας πολυτελούς τσάντας Dior.

Τον περασμένο μήνα, ο Γιουν ζήτησε συγγνώμη, λέγοντας ότι η σύζυγός του θα έπρεπε να είχε συμπεριφερθεί καλύτερα. Ο Γιουν δυσκολεύεται επίσης να προωθήσει τα σχέδιά του στο κοινοβούλιο, το οποίο ελέγχεται από την αντιπολίτευση.