Προσοχή κίνδυνος: 9 τρόφιμα που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση
Διαβάστε προσεκτικά!
Η ακατάλληλη αποθήκευση, προετοιμασία και υγιεινή των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε τροφική δηλητηρίαση. Ορισμένα τρόφιμα που πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα κατά την προετοιμασία τους και που συνήθως προκαλούν τροφική δηλητηρίαση είναι τα προϊόντα κρέατος, τα φυλλώδη λαχανικά και το ρύζι.
Η τροφική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν τρόφιμα που είναι μολυσμένα με επιβλαβή βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες. Γνωστή και ως τροφιμογενής νόσος, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων, με συνηθέστερα κράμπες στο στομάχι, διάρροια, εμετό, ναυτία και απώλεια όρεξης.
Οι έγκυες γυναίκες, τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες ασθένειες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από τροφική δηλητηρίαση.
Ορισμένα τρόφιμα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση από άλλα, ιδίως εάν είναι ακατάλληλα αποθηκευμένα, παρασκευασμένα ή μαγειρεμένα.
Τα 9 κορυφαία τρόφιμα που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση
- Πουλερικά
Τα ωμά και μη καλά μαγειρεμένα πουλερικά, όπως το κοτόπουλο, η πάπια και η γαλοπούλα, έχουν υψηλό κίνδυνο να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση. Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο τύπους βακτηρίων, το καμπυλοβακτηρίδιο και τη σαλμονέλα, τα οποία βρίσκονται συνήθως στα έντερα και τα φτερά αυτών των πτηνών.
Τα βακτήρια αυτά συχνά μολύνουν το νωπό κρέας πουλερικών κατά τη διαδικασία σφαγής και μπορούν να επιβιώσουν μέχρι το μαγείρεμα να τα σκοτώσει.
Στην πραγματικότητα, έρευνα από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Ιρλανδία διαπίστωσε ότι το 41-84% του ωμού κοτόπουλου που πωλείται στα σούπερ μάρκετ ήταν μολυσμένο με βακτήρια Campylobacter και το 4-5% ήταν μολυσμένο με Salmonella.
Τα ποσοστά μόλυνσης με καμπυλοβακτηρίδια ήταν ελαφρώς χαμηλότερα στο ωμό κρέας γαλοπούλας και κυμαίνονταν από 14-56%, ενώ το ποσοστό μόλυνσης για το ωμό κρέας πάπιας ήταν 36%.
Τα καλά νέα είναι ότι παρόλο που αυτά τα επιβλαβή βακτήρια μπορούν να ζουν στα ωμά πουλερικά, εξαλείφονται πλήρως όταν το κρέας μαγειρεύεται καλά.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο, βεβαιωθείτε ότι το κρέας των πουλερικών μαγειρεύεται εντελώς, μην πλένετε το ωμό κρέας και βεβαιωθείτε ότι το ωμό κρέας δεν έρχεται σε επαφή με σκεύη, επιφάνειες της κουζίνας, σανίδες κοπής και άλλα τρόφιμα, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διασταυρούμενη μόλυνση (9Trusted Source).
- Λαχανικά και φυλλώδη λαχανικά
Τα λαχανικά και τα φυλλώδη χόρτα αποτελούν κοινή πηγή τροφικής δηλητηρίασης, ιδίως όταν καταναλώνονται ωμά.
Στην πραγματικότητα, τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν προκαλέσει αρκετές επιδημίες τροφικής δηλητηρίασης, ιδίως το μαρούλι, το σπανάκι, το λάχανο, το σέλινο και οι ντομάτες.
Τα λαχανικά και τα φυλλώδη χόρτα μπορούν να μολυνθούν με επιβλαβή βακτήρια, όπως το E. coli, η σαλμονέλα και η λιστέρια. Αυτό μπορεί να συμβεί σε διάφορα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού.
Η μόλυνση μπορεί να προκύψει από ακάθαρτο νερό και βρώμικα λύματα, τα οποία μπορούν να εισχωρήσουν στο έδαφος στο οποίο καλλιεργούνται τα φρούτα και τα λαχανικά.
Μπορεί επίσης να προκύψει από βρώμικο εξοπλισμό επεξεργασίας και ανθυγιεινές πρακτικές παρασκευής τροφίμων. Τα φυλλώδη λαχανικά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα επειδή καταναλώνονται συχνά ωμά.
Στην πραγματικότητα, μεταξύ 1973 και 2012, το 85% των κρουσμάτων τροφικής δηλητηρίασης στις ΗΠΑ που προκλήθηκαν από φυλλώδη λαχανικά όπως το λάχανο, το λάχανο, το μαρούλι και το σπανάκι, εντοπίστηκαν σε τρόφιμα που παρασκευάστηκαν σε εστιατόριο ή εγκατάσταση τροφοδοσίας.
Για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο, πλένετε πάντα καλά τα φύλλα σαλάτας πριν από την κατανάλωση. Μην αγοράζετε σακούλες με μείγμα σαλάτας που περιέχουν χαλασμένα, πολτώδη φύλλα και αποφύγετε τις προπαρασκευασμένες σαλάτες που έχουν αφεθεί να παραμείνουν σε θερμοκρασία δωματίου.
- Ψάρια και οστρακοειδή
Τα ψάρια και τα οστρακοειδή αποτελούν κοινή πηγή τροφικής δηλητηρίασης. Τα ψάρια που δεν έχουν αποθηκευτεί στη σωστή θερμοκρασία έχουν υψηλό κίνδυνο να μολυνθούν με ισταμίνη, μια τοξίνη που παράγεται από βακτήρια στα ψάρια.
Η ισταμίνη δεν καταστρέφεται από τις κανονικές θερμοκρασίες μαγειρέματος και έχει ως αποτέλεσμα έναν τύπο τροφικής δηλητηρίασης που είναι γνωστός ως τροφική δηλητηρίαση από σκομβοειδή.Προκαλεί μια σειρά συμπτωμάτων, όπως ναυτία, συριγμό και πρήξιμο του προσώπου και της γλώσσας.
Ένας άλλος τύπος τροφικής δηλητηρίασης που προκαλείται από μολυσμένα ψάρια είναι η δηλητηρίαση από ψάρια σιγκουατέρα (CFP). Αυτό συμβαίνει λόγω μιας τοξίνης που ονομάζεται σιγουατοξίνη, η οποία βρίσκεται κυρίως σε θερμά, τροπικά νερά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τουλάχιστον 10.000-50.000 άνθρωποι που ζουν ή επισκέπτονται τροπικές περιοχές παθαίνουν CFP κάθε χρόνο. Όπως και η ισταμίνη, δεν καταστρέφεται από τις συνήθεις θερμοκρασίες μαγειρέματος και επομένως οι βλαβερές τοξίνες παραμένουν μετά το μαγείρεμα.
Τα οστρακοειδή, όπως τα μύδια, τα όστρακα, τα στρείδια και τα χτένια, ενέχουν επίσης κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης.Τα φύκια που καταναλώνονται από τα οστρακοειδή παράγουν πολλές τοξίνες και αυτές μπορούν να συσσωρευτούν στη σάρκα των οστρακοειδών, αποτελώντας κίνδυνο για τον άνθρωπο όταν καταναλώνει τα οστρακοειδή.
Τα οστρακοειδή που αγοράζονται στο κατάστημα είναι συνήθως ασφαλή για κατανάλωση. Ωστόσο, τα οστρακοειδή που αλιεύονται από μη ελεγχόμενες περιοχές μπορεί να είναι μη ασφαλή λόγω μόλυνσης από λύματα, αποχετεύσεις ομβρίων υδάτων και σηπτικές δεξαμενές.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο, αγοράζετε θαλασσινά από το κατάστημα και βεβαιωθείτε ότι τα διατηρείτε παγωμένα και στο ψυγείο πριν τα μαγειρέψετε.
Βεβαιωθείτε ότι τα ψάρια έχουν ψηθεί μέχρι το τέλος και μαγειρέψτε μύδια, αχιβάδες και στρείδια μέχρι να ανοίξουν τα κελύφη τους. Πετάξτε τα όστρακα που δεν ανοίγουν.
- Ρύζι
Το ρύζι είναι ένα από τα παλαιότερα δημητριακά και βασικό τρόφιμο για περισσότερο από το μισό πληθυσμό του πλανήτη. Ωστόσο, είναι ένα τρόφιμο υψηλού κινδύνου όταν πρόκειται για τροφική δηλητηρίαση. Το άψητο ρύζι μπορεί να μολυνθεί με σπόρια του Bacillus cereus, ενός βακτηρίου που παράγει τοξίνες που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση.
Αυτά τα σπόρια μπορούν να ζήσουν σε ξηρές συνθήκες. Για παράδειγμα, μπορούν να επιβιώσουν σε μια συσκευασία άψητου ρυζιού στο ντουλάπι σας.Μπορούν επίσης να επιβιώσουν κατά τη διαδικασία μαγειρέματος.
Εάν το μαγειρεμένο ρύζι παραμείνει όρθιο σε θερμοκρασία δωματίου, αυτά τα σπόρια αναπτύσσονται σε βακτήρια που ευδοκιμούν και πολλαπλασιάζονται στο ζεστό, υγρό περιβάλλον. Όσο περισσότερο παραμένει το ρύζι σε θερμοκρασία δωματίου, τόσο πιο πιθανό είναι να μην είναι ασφαλές για κατανάλωση.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο, σερβίρετε το ρύζι αμέσως μόλις μαγειρευτεί και βάλτε το ρύζι που έχει περισσέψει στο ψυγείο το συντομότερο δυνατό μετά το μαγείρεμα. Όταν ξαναζεσταίνετε το μαγειρεμένο ρύζι, βεβαιωθείτε ότι είναι αχνιστό σε όλη του τη διάρκεια.
- Κρέατα αλλαντικών
Τα αλλαντικά, όπως το ζαμπόν, το μπέικον, το σαλάμι και τα χοτ ντογκ, μπορούν να αποτελέσουν πηγή τροφικής δηλητηρίασης.
Μπορούν να μολυνθούν με επιβλαβή βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων της Listeria και του Staphylococcus aureus, σε διάφορα στάδια κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας και της παρασκευής.
Η μόλυνση μπορεί να προκύψει άμεσα μέσω της επαφής με μολυσμένο ωμό κρέας ή από την κακή υγιεινή του προσωπικού των αλλαντικών, τις κακές πρακτικές καθαρισμού και τη διασταυρούμενη μόλυνση από ακάθαρτο εξοπλισμό, όπως οι λεπίδες του τεμαχιστή.
Τα αναφερόμενα ποσοστά λιστέριας σε φέτες βοδινού κρέατος, γαλοπούλας, κοτόπουλου, ζαμπόν και πατέ κυμαίνονται από 0-6%.
Από όλους τους θανάτους που προκλήθηκαν από μολυσμένα με λιστέρια αλλαντικά, το 83% προκλήθηκε από κρέας αλλαντικών που κόπηκε σε φέτες και συσκευάστηκε στους πάγκους αλλαντικών, ενώ το 17% προκλήθηκε από προσυσκευασμένα προϊόντα αλλαντικών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα κρέατα ενέχουν κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης εάν δεν μαγειρεύονται ή δεν αποθηκεύονται σωστά.
Τα χοτ ντογκ, ο κιμάς, τα λουκάνικα και το μπέικον πρέπει να μαγειρεύονται καλά και να καταναλώνονται αμέσως μετά το μαγείρεμά τους.Οι φέτες μεσημεριανού κρέατος πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο μέχρι να είναι έτοιμες για κατανάλωση.
- Μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά
Η παστερίωση είναι η διαδικασία θέρμανσης ενός υγρού ή τροφίμου για τη θανάτωση επιβλαβών μικροοργανισμών.
Οι παραγωγοί τροφίμων παστεριώνουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος και του τυριού, για να τα καταστήσουν ασφαλή για κατανάλωση. Η παστερίωση σκοτώνει επιβλαβή βακτήρια και παράσιτα όπως Brucella, Campylobacter, Cryptosporidium, E. coli, Listeria και Salmonella.
Στην πραγματικότητα, οι πωλήσεις μη παστεριωμένου γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων είναι παράνομες σε 20 πολιτείες των ΗΠΑ.
Μεταξύ του 1993 και του 2006, σημειώθηκαν περισσότερα από 1.500 κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης, 202 νοσηλείες και δύο θάνατοι στις ΗΠΑ που οφείλονται στην κατανάλωση γάλακτος ή στην κατανάλωση τυριού που παρασκευάστηκε με μη παστεριωμένο γάλα.
Επιπλέον, το μη παστεριωμένο γάλα έχει τουλάχιστον 150 φορές περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση και 13 φορές περισσότερες πιθανότητες να οδηγήσει σε νοσηλεία σε σχέση με τα παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης από μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, αγοράζετε μόνο παστεριωμένα προϊόντα. Αποθηκεύστε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα σε θερμοκρασία 5°C (40°F) ή κάτω από αυτήν και πετάξτε τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν περάσει την ημερομηνία λήξης τους.
- Αυγά
Ενώ τα αυγά είναι απίστευτα θρεπτικά και ευπροσάρμοστα, μπορούν επίσης να αποτελέσουν πηγή τροφικής δηλητηρίασης όταν καταναλώνονται ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα αυγά μπορεί να φέρουν βακτήρια σαλμονέλας, τα οποία μπορούν να μολύνουν τόσο το κέλυφος όσο και το εσωτερικό του αυγού.
Στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, τα μολυσμένα αυγά αποτελούσαν σημαντική πηγή δηλητηρίασης από σαλμονέλα στις ΗΠΑ. Τα καλά νέα είναι ότι από το 1990 έχουν γίνει βελτιώσεις στην επεξεργασία και την παραγωγή αυγών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε λιγότερα κρούσματα σαλμονέλας.
Παρά ταύτα, κάθε χρόνο τα μολυσμένα με σαλμονέλα αυγά προκαλούν περίπου 79.000 περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης και 30 θανάτους, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA).
Για να μειώσετε τον κίνδυνο, μην καταναλώνετε αυγά με ραγισμένο ή βρώμικο κέλυφος. Όπου είναι δυνατόν, επιλέξτε παστεριωμένα αυγά σε συνταγές που απαιτούν ωμά ή ελαφρώς μαγειρεμένα αυγά.
- Φρούτα
Ορισμένα προϊόντα φρούτων, συμπεριλαμβανομένων των μούρων και των πεπονιών, έχουν συνδεθεί με κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης.
Τα φρούτα που καλλιεργούνται στο έδαφος, όπως το πεπόνι (πετροκούλουρο), το καρπούζι και το πεπόνι μελιτζάνας, έχουν υψηλό κίνδυνο να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση λόγω των βακτηρίων Listeria, τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν στη φλούδα και να εξαπλωθούν στη σάρκα.
Μεταξύ 1973 και 2011, αναφέρθηκαν 34 κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης που σχετίζονται με πεπόνια στις ΗΠΑ.Αυτό είχε ως αποτέλεσμα 3.602 αναφερόμενες περιπτώσεις ασθένειας, 322 νοσηλείες και 46 θανάτους.
Τα πεπόνια αντιπροσώπευαν το 56% των κρουσμάτων, τα καρπούζια αντιπροσώπευαν το 38% και τα πεπόνια μελιτζάνας αντιπροσώπευαν το 6%.
Το πεπόνι είναι ένα φρούτο ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου λόγω της τραχιάς, δικτυωτής φλούδας του, η οποία παρέχει προστασία για τη Λιστέρια και άλλα βακτήρια.Αυτό καθιστά δύσκολη την πλήρη απομάκρυνση των βακτηρίων, ακόμη και με τον καθαρισμό.
Τα φρέσκα και κατεψυγμένα μούρα, συμπεριλαμβανομένων των σμέουρων, των βατόμουρων, των φραουλών και των βατόμουρων, αποτελούν επίσης κοινή πηγή τροφικής δηλητηρίασης λόγω επιβλαβών ιών και βακτηρίων, ιδίως του ιού της ηπατίτιδας Α.
Οι κύριες αιτίες της μόλυνσης των μούρων περιλαμβάνουν την καλλιέργειά τους σε μολυσμένο νερό, τις κακές πρακτικές υγιεινής των συλλεκτών μούρων και τη διασταυρούμενη μόλυνση με μολυσμένα μούρα κατά την επεξεργασία.
Το πλύσιμο των φρούτων πριν τα φάτε μπορεί να μειώσει τους κινδύνους, όπως και το μαγείρεμά τους.
Εάν τρώτε πεπόνι, φροντίστε να πλένετε τη φλούδα. Φάτε τα φρούτα αμέσως μόλις κοπούν ή τοποθετήστε τα στο ψυγείο. Αποφύγετε τις προσυσκευασμένες φρουτοσαλάτες που δεν έχουν ψυχθεί ή αποθηκευτεί σε ψυγείο.
- Λάχανα
Τα ωμά φύτρα κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των φύτρων μηδικής, ηλίανθου, φασολιών mung και τριφυλλιού, θεωρείται ότι ενέχουν υψηλό κίνδυνο πρόκλησης τροφικής δηλητηρίασης.
Αυτό οφείλεται κυρίως στην παρουσία βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των Salmonella, E. coli και Listeria. Οι σπόροι απαιτούν θερμές, υγρές και πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά συνθήκες για να αναπτυχθούν τα φύτρα. Αυτές οι συνθήκες είναι ιδανικές για την ταχεία ανάπτυξη βακτηρίων.
Από το 1998 έως το 2010, καταγράφηκαν 33 κρούσματα από σπόρους και φύτρα φασολιών στις ΗΠΑ και αναφέρθηκε ότι επηρέασαν 1.330 άτομα.
Το 2014, φασολάκια μολυσμένα με βακτήρια σαλμονέλας προκάλεσαν τροφική δηλητηρίαση σε 115 άτομα, εκ των οποίων το ένα τέταρτο νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο.
Ο FDA συμβουλεύει τις έγκυες γυναίκες να αποφεύγουν να καταναλώνουν κάθε είδους ωμά φύτρα.Αυτό συμβαίνει επειδή οι έγκυες γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις των επιβλαβών βακτηρίων.
Διαβάστε επίσης: 5 τρόφιμα και ποτά που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο στο συκώτι
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης
Ακολουθούν ορισμένες απλές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης:
- Εφαρμόστε καλή υγιεινή: Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό πριν από την προετοιμασία του φαγητού. Πλένετε πάντα τα χέρια σας αμέσως μετά το άγγιγμα ωμού κρέατος και πουλερικών.
- Αποφύγετε το πλύσιμο του ωμού κρέατος και των πουλερικών: Αυτό δεν σκοτώνει τα βακτήρια – απλώς τα μεταδίδει σε άλλα τρόφιμα, μαγειρικά σκεύη και επιφάνειες της κουζίνας.
- Αποφύγετε τη διασταυρούμενη μόλυνση: Ειδικά για το ωμό κρέας και τα πουλερικά.
- Μην αγνοείτε την ημερομηνία λήξης: Για λόγους υγείας και ασφάλειας, τα τρόφιμα δεν πρέπει να καταναλώνονται μετά την ημερομηνία λήξης τους. Ελέγχετε τακτικά τις ημερομηνίες λήξης που αναγράφονται στα τρόφιμά σας και πετάξτε τα μόλις περάσουν, ακόμη και αν τα τρόφιμα φαίνονται και μυρίζουν εντάξει.
- Μαγειρέψτε καλά το κρέας: Βεβαιωθείτε ότι ο κιμάς, τα λουκάνικα και τα πουλερικά έχουν ψηθεί μέχρι το κέντρο. Οι χυμοί πρέπει να τρέχουν καθαροί μετά το μαγείρεμα.
- Πλύνετε τα φρέσκα προϊόντα: Πλύνετε τα φυλλώδη χόρτα, τα λαχανικά και τα φρούτα πριν τα φάτε, ακόμη και αν είναι προσυσκευασμένα.
- Διατηρείτε τα τρόφιμα σε ασφαλή θερμοκρασία: 40-140°F (5-60°C) είναι η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξη βακτηρίων. Μην αφήνετε τα αποφάγια σε θερμοκρασία δωματίου.Αντ’ αυτού, βάλτε τα αμέσως στο ψυγείο.